فضاسازی واژگانی در شعر انقلاب (با تأکید بر شعر سیدحسن حسینی)∗ (علمی- پژوهشی)

وقوع انقلاب اسلامی ایران و حوادث بعد از آن مثل هشت سال دفاع مقدس، فضای تـازه ای را در شعر شاعران انقلابی بهـ وجود آورده است. شاعران این دوره، بنا بر موضوعات و حوادثی که به آنها می پردازند، شعر خود را در سبک و فضایی خاص و متناسب بـا موضـوع بـه پـیش می برند. هدف این مقاله، بررسی نقش واژ] ها در فضاسازی و ایجاد سبک شعر حسن حسینی به عنوان یکی از شاعران شاخص انقلاب است؛ بر این اساس، سیر فضاهای شعری در مجموع های او را در دو حوزه مورد بررسی قرار داده و مؤلفه هایی را کـه باعـث شکل گیـری ایـن فـضاها شـده اند، مـشخص نمـوده ایم. از مهم تـرین عوامل طراوت و پویایی شعر او، فضاهای متنوع آن است؛ به گونه ای که در برخی دفترهای خود که به یک موضوع مانند اشعار آیینی پرداخته، تنوع فضا مانع یکنواختی اشعار شده است. وی برای خلق فضاهای شعری خود از کارکردهای گوناگون واژه مثل: تلفیق ژانرهای مختلف و به کارگیری واژه ها از حوزه های مختلف دینی و صحنه های جنــگ، ایجاد تقابل ها، ایجاد تناسب های معنایی و لفظی، موسیقی تکرارها، رفتارهای دستوری خاص با واژه، کاربرد صـفت بیانی رنگ ها متناسب با فـضاهای شعری و... توانسته فضاهای منسجم و متنوعی را با سبکی خاص، به اقتضای موضوع بر شعر خویش بگستراند و در نهایت، این فضاسازی موجب تجسم عینی تجربه و افزایش نیرو در القای عاطفه و معنا در مخاطب شده است.

کلیدواژه ها:

شعر انقلاب ، واژه ، فضاسازی ، سیدحسن حسینی ، دفاع مقدس