برآورد ضریب کیفیت موج برشی(Qs) برای شرق ایران
محل انتشار: فصلنامه زمین ساخت، دوره: 3، شماره: 12
سال انتشار: 1399
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 281
فایل این مقاله در 12 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_TECT-3-12_004
تاریخ نمایه سازی: 7 بهمن 1399
چکیده مقاله:
کاهیدگی امواج لرزهای در زمین، یکی از خواص مهم ساختار زمین بشمار میآید و مطالعات انجام شده بر روی آن نشان میدهد که کاهیدگی امواج لرزهای با لرزهخیزی، زمینساخت و ویژگیهای فیزیکی محیط انتشار امواج ارتباط دارد و به صورت عکس ضریب کیفیت (Q) بیان میشود. هدف از این پژوهش، برآورد ضریب کیفیت موج برشی به روش کاهش طیفی برای خراسان رضوی و خراسان جنوبی، محصور به 36-32 درجه عرض شمالی و 62-56 درجه طول شرقی است که در ایالت لرزهزمینساختی شرق ـ ایران مرکزی قرار دارد و بارها توسط زمینلرزههای مخرب، ویران شده است. بدین منظور، ضریب کیفیت امواج برشی (QS) برای هفت باند فرکانسی 2-1، 4-2، 6-3، 8-4، 12-6، 16-8 و 24-12 هرتز با بسامدهای مرکزی 5/1، 3، 5/4، 6، 9 ،12 و 18 هرتز برای گستره مورد مطالعه با استفاده از دادههای شتابنگاری ثبت شده از زمینلرزه10 مه سال 1997 میلادی قائنـاردکول، توسط شبکه شتابنگاری، وابسته به مرکز تحقیقات مسکن و شهرسازی(BHRC)، برآورد شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، رابطه وابستگی بسامدی ضریب کیفیت امواج مستقیم S برای مولفهT ، و برای مولفه L، است. همچنین رابطه وابستگی بسامدی میانگین ضریب کیفیت امواج برشی دو مولفه افقی به صورت بدست آمده است. مقدار ضریب کیفیت بدست آمده در بسامد مرجع 0/1هرتز (Q0) کمتر از 200 است. این امر نشان دهندة آن است که ناحیة مورد بررسی علاوه بر اینکه از نظر زمینساختی و لرزهخیزی کاملا فعال است و دارای کاهیدگی و ناهمگنی زیادی میباشد. نتایج بدست آمده با ساختار رسوبی منطقه مطابقت دارد. همچنین نتایج به دست آمده در این مطالعه برای Q0 و رابطة وابستگی فرکانسی، با پژوهشهای انجام گرفته برای دیگر مناطق لرزهخیز ایران ( مانند آوج، اردبیل واقع در شمالغرب ایران ) و برخی نقاط دیگر جهان ( مانند منطقه کانتو در ژاپن، ناحیه کچ در گجرات هند)، همخوانی خوبی دارد و جذب زیاد و ضریب کیفیت کوچک برآورد شده برای گستره مورد مطالعه قابل انتظار است. زیرا به طور کلی مناطقی که از نظر زمین ساختی و زمین شناسی مشابهند، مقادیر ضریب کیفیت و وابستگی فرکانسی مشابهی دارند.
نویسندگان
نرگس افسری
۱. استادیار، گروه مهندسی عمران، واحد نوشهر،
سید امین یحییزاده واقفی
۲. کارشناسیارشد،گروه مهندسی عمران، واحد
فتانه تقیزاده فرهمند
۳. دانشیار، گروه فیزیک، واحد قم، دانشگاه