اثر تنش شوری بر جوانه زنی، رشد و غلظت اسید گلیسریزیک شیرین بیان (Glycyrrhiza glabra L.)

ریشه شیرین بیان شامل مقدار زیادی از اسیدگلیسریزیک است که کاربردهای متنوعی در صنایع غذایی، صنعتی، آرایشی و دارویی دارد. با توجه به گسترش شوری در مناطق خشک و نیمه خشک، جهت بررسی سطوح تحمل به شوری گیاه شیرین بیان در مراحل جوانه­زنی و رویشی همچنین اثر تنش شوری بر میزان اسیدگلیسریزیک، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با حداقل سه تکرار انجام شد. تنش شوری در ۴ سطح ۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۳۰۰ میلی مولار کلرید سدیم اعمال شد. نتایج در مرحله جوانه زنی نشان داد تنش شوری در غلظت ۱۰۰ میلی مولار کلرید سدیم موجب کاهش درصد و سرعت جوانه­زنی و طول ریشه­چه و ساقه­چه نسبت به تیمار شاهد شد و در غلظت­های ۲۰۰ و ۳۰۰ میلی مولار کلرید سدیم جوانه­زنی صورت نگرفت. نتایج مرحله رویشی نشان داد سطوح بالای شوری موجب کاهش نسبت وزن خشک اندام هوایی به ریشه، عملکرد گیاه، محتوای پروتئین و نسبت­های پتاسیم به سدیم، کلسیم به سدیم و منیزیم به سدیم در اندام هوایی و ریشه شد، در مقابل غلظت ۳۰۰ میلی­مولار شوری موجب افزایش معنی­دار وزن خشک ریشه، محتوای مالون دی آلدهید و فنل کل اندام هوایی نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین غلظت­های بالای شوری موجب افزایش میزان اسید گلیسیریزیک ریشه گردید. با توجه به نتایج مراحل جوانه­زنی و رویشی گیاه شیرین­بیان می­توان گفت تحمل به شوری یک پدیده وابسته به نمو می­باشد. همچنین کشت گیاه شیرین­بیان در خاک­های شور می­تواند مقدار اسیدگلیسریزیک در ریشه این گیاه را افزایش دهد.

کلیدواژه ها:

اسید گلیسیریزیک ، پایداری غشاء ، ترکیبات آنتی اکسیدانت ، تعادل یونی ، تنش شوری ، شیرین بیان