داستانی کردن تاریخ در کتاب تلخیص تاریخ نبیل زرندی

رابطه تاریخ و روایت از جمله مباحث فلسفه انتقادی تاریخ است. در تاریخ های روائی رخدادها به عنوان عناصر اصلی با استفاده از رابط هایی ترکیب می شوند. نسبت بین این ترکیب با واقعیت از دغدغه های مهمی است که بسته به مبانی متفاوت معرفت شناسانه بدان نگریسته شده است. به نظر می آید در ارزیابی چنین منابعی، فارغ از تاثیر گریزناپذیر ارزش های مورخ می توان از سنجه میزان ورود اجزاء داستانی بهره گرفت. به این منظور لازم است نقل های منابع مختلف با یکدیگر مقایسه شوند تا لایه های داستانی بازشناسی شوند. از این منظر، مقاله حاضر گزارش «تلخیص تاریخ نبیل زرندی» از ماجراهای شب پنجم جمادی­الاولی ۱۲۶۰­ه..ق. را بررسی می کند و با مقایسه آن با سایر منابع بابی و بهائی نشان می دهد؛ گزارش مزبور در پنج محور مرتبط با ملاحسین بشروئی (شامل: «علت حضور در شیراز»، «آشنایی با باب»، «واکنش به دعاوی باب»، «مباحثه با او» و «دلیل ایمان آوردن به وی») دست خوش داستانی کردن شده است.

کلیدواژه ها:

باب (میرزا علی محمد شیرازی) ، ملاحسین بشرویی ، تلخیص تاریخ نبیل زرندی ، پنج جمادی الاولی ۱۲۶۰ ، داستانی کردن