ارزیابی و پهنه بندی خطر سیلاب در سکونتگاه های شهری استان مرزی خوزستان با استفاده از روش Fuzzy- AHP
محل انتشار: علوم و فنون مرزی، دوره: 10، شماره: 2
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 480
فایل این مقاله در 35 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_BST-10-2_001
تاریخ نمایه سازی: 30 مرداد 1400
چکیده مقاله:
ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب در سکونتگاه های شهری به دلیل توسعه آن ها در حاشیه رودخانه ها، بستر و حواشی دشت های سیلابی بدون شناخت و توجه به شرایط هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه ها و قسمت های بالادست حوضه که موجب افزایش خطر سیلاب و خسارات جانی، مالی و زیربنایی می شود، امری ضروری و مهم در راستای توسعه پایدار سکونتگاه های شهری می باشد. کشور ایران و به ویژه استان مرزی خوزستان نیز از این امر مستثنی نبوده و همواره در معرض خطر سیل قرار دارند؛ بنابراین هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و پهنه بندی میزان آسیب پذیری سکونتگاه های شهری استان خوزستان از مخاطره سیلاب می باشد. در پژوهش حاضر پس از شناسایی عوامل موثر در وقوع سیلاب در منطقه خوزستان، برای دسترسی به اطلاعات رقومی از نقشه های توپوگرافی با مقیاس ۱:۵۰،۰۰۰ سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و همچنین از نقشه کاربری اراضی با مقیاس ۱۰۰۰۰۰: ۱ سازمان جنگل ها و مراتع استفاده گردیده است. در ادامه بعد از ایجاد لایه های اطلاعاتی، از روش های تحلیل سلسله مراتبی فازی برای استانداردسازی و وزن دهی استفاده شد و درنهایت بر اساس وزن های مستخرج از روش AHP فازی در محیط GIS پهنه بندی ریسک سیلاب انجام گرفت. نتایج حاصل از پهنه بندی سیلاب نشان داد که منطقه خوزستان ازلحاظ میزان آسیب پذیری در برابر سیل به پنج ناحیه آسیب پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم می گردد. مناطق با آسیب پذیری خیلی زیاد با وسعت ۱۴۱۷۷ کیلومترمربع در حدود ۲۳ درصد، مناطق با آسیب پذیری زیاد با وسعت ۲۰۰۷۷ کیلومترمربع در حدود ۷/۳۲ درصد، مناطق با آسیب پذیری متوسط ازلحاظ سیل خیزی در حدود ۹۵۰۹ کیلومترمربع و ۵/۱۵ درصد و مناطق با آسیب پذیری کم و خیلی کم به ترتیب با ۱۱۳۵۵ و ۶۳۰۳ کیلومترمربع در حدود ۵/۱۸ و ۳/۱۰ درصد از وسعت استان خوزستان را شامل می گردند. همچنین از بین حدود ۳۷ شهر مهم که در این استان واقع شده است؛ ۱۸ شهر در مناطق با آسیب پذیری خیلی زیاد و ۱۲ شهر در مناطق با آسیب پذیری زیاد ازنظر سیلاب واقع شده است. نتایج حاصل از تلفیق مدل های سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری و سیستم اطلاعات جغرافیایی در تایید مطالعات پیشین، حاکی از کارایی بالای آن ها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب می باشد و ضرورت دارد در فرایند برنامه ریزی و آمایش به ویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنه بندی شده مدنظر قرارگرفته شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
علی حنفی
استادیار جغرافیای طبیعی، دانشگاه افسری امام علی (ع)، تهران، ایران
وحید بارانی پسیان
استادیار جغرافیا، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران
سید علی عبادی نژاد
دانشیار جغرافیا، دانشگاه علوم انتظامی امین، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :