اولویتبندی معیارهای حفاظت در پارک ملی خجیر با بکارگیری (AHP) روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی

چکیدهامروزه اساس طراحی پارکهای ملی در ایران بیشتر بر طبق اصولحفاظتی صورت می گیرد و معیارهای انتخابی کاربری حفاظت نیز بهدرستی اولویتبندی و مورد استفاده قرار نمیگیرند که این امر تهدیدیجدی برای یگانگی و یکپارچگی اکوسیستم به شمار می رود. از طرفی تاکنون معیارسنجی برای مناطق تحت حفاظت صرفا در قالب معیارهایپهنهبندی حساسیت به ویژه برای مناطق ساحلی و دریایی طراحی گردیدهاست. از این رو با توجه به ضرورت تعیین معیارهای مناطق حفاظت شدهخشکی به ویژه پارکهای ملی، در این تحقیق برای اولین بار تلاش گردیدهضمن گزینش معیارهای کمی و کیفی کاربردهای مختلف ، الویت بندیقابلیتهای چهارگانه پارک ملی تعیین گردد. در این راستا پس از بررسیمعیارهای حفاظت از طریق روش دلفی (درجه اهمیت) معیارهای مربوط بهآن رتبه بندی گردید و براساس درجه اهمیت، معیارهای مربوطه انتخابگردیدکه در مرحله پرسشنامه تعدادی از معیارهای هرکاربری به علت این -که از دید کارشناسان پرسششونده نسبت به سایرین از اهمیت کمتریبرخوردار بودند حذف شدند. سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبیمقایسات زوجی بین معیارهای کاربری (EC) از طریق نرم افزار (AHP)حفاظت که درصد اهمیت و درجه اهمیت آنها بیش از یک دوم میزان قابلانتظار بود به منظور تعیین ضریب اهمیت و مطلوبیت کاربری ها صورتگرفت و براساس ضریب اهمیت به دست آمده معیارهای قابل قبولاولویتبندی شدند که در نهایت از بین معیارهایی که رتبه قابل قبول برایحفاظت را کسب کرده بودند معیار جانداران در خطر تهدید دارای بیشتریندرجه ارجحیت قرار گرفت و با توجه به این اولویت بندی پیشنهاداتی درراستای مدیریت یکپارچه پارک ملی خجیر ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

معیار حفاظت ، پارک ملی خجیر ، روش تحلیل سلسله مراتبی ، مدیریت یکپارچه