بررسی انتقادی جریان فرهنگ نویسی در زبان فارسی عامیانه «با تکیه بر دوازده فرهنگ زبان فارسی عامیانه»

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 217

فایل این مقاله در 33 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IHCS-21-9_013

تاریخ نمایه سازی: 13 آذر 1400

چکیده مقاله:

هرچند از دوران قاجار تاکنون حدود شصت فرهنگ زبان فارسی عامیانه تدوین شده، اما کم­آگاهی فرهنگ­نویسان یا پایندنبودن آنان به اصول فرهنگ­نویسی در پیکره­نگاری، نگاه ذوقی و گذشته­نگر آن­ها به زبان عامیانه، نازل­نگری زبان عامیانه در برابر زبان رسمی و ترس از ورود واژگان تابوشکن در زبان معیار از سوی سیاست­گذاران فرهنگی، باعث شکل­گیری فرهنگ­های بازاری بسیاری شد و در محافل دانشگاهی نیز به رسمیت شناخته نشدند. این جستار، از بین شصت فرهنگ موجود، تنها دوازده «فرهنگ واژگان و تعابیر عامیانه» را هم­سو با معیارهای فرهنگ­نویسی در علم زبان­شناسی کاربردی یافته، اما باز استفاده از روش کتابخانه­ای به جای روش میدانی در گردآوری داده­ها، ناقص و یا نادرست بودن اطلاعات زیر مدخلی از ضعف­های عمده­ی این دست فرهنگ­هاست که این جستار، به بررسی توصیفی – انتقادی متن این فرهنگ­ها می­پردازد. به­نظر می­رسد، استفاده از پیکره­نگاری زبان معیار و پیکره­بندی رایانه­ای می­تواند در حفظ و اعتباربخشی علمی این زبان گریزپا بیفزاید.

کلیدواژه ها:

زبان فارسی عامیانه ، پیکره بندی رایانه ای ، ساختار خرد و کلان

نویسندگان

قدسیه رضوانیان

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران

سیاوش حق جو

دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران

لیلا درویشعلی پورآستانه

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه مازندران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آرین­پور­، یحیی­ (۱۳۷۵). از صبا تا نیما، جلد ۲، چاپ ...
  • احشامیان،­ جواد(۱۳۹۴). «معرفی نرم­افزار واژه­یاب بسامدی»، فرهنگ­نویسی، شماره ۱۰، ۵۹ ...
  • اسپیرز، ریچرد. ا. (۱۳۹۷)، فرهنگ مردم : اصطلاحات خودمانی، عامیانه ...
  • اکرامی، محمود (۱۳۸۳). مردم­شناسی اصطلاحات خودمانی، مشهد: نشر ایوار ...
  • بختیاری، رحمان (۱۳۸۸).­«ریشه­شناسی در فرهنگ­ها»، فرهنگ­نویسی، شماره­ی­۲، ۶۴۸۳ ...
  • جعفری، زهرا­ (۱۳۹۳). «مروری برمقوله­ی نقد فرهنگ لغت و مبانی ...
  • جمالزاده­، سیدمحمدعلی­(۱۳۸۲). فرهنگ لغات عامیانه، تهران: سخن ...
  • خطیبی، ابوالفضل­(۱۳۸۶). «فرهنگ جامع زبان فارسی: پیکره در فرهنگ­نویسی»، فرهنگ­نویسی، ...
  • دهخدا، علی­اکبر­ (۱۳۳۰). امثال و حکم ، ۴ جلد، تهران ...
  • ذوالفقاری، حسن (۱۳۹۴).«گونه­شناسی ساخت­های قالبی در گفتار عامه»، جستارهای زبانی، ...
  • زرشناس، زهره (۱۳۸۴)، زبان و ادبیات ایران باستان، چ دوم­، ...
  • زرنیخی، ابوالفضل­(۱۳۸۱). «دیدگاه نظری درباره­ی فرهنگ­نگاری»،کتاب ماه ادبیات و فلسفه، ...
  • سارلی، ناصرقلی (۱۳۷۸). زبان فارسی معیار،تهران: هرمس ...
  • سارلی، ناصرقلی (۱۳۹۲). «جنبه­های اجتماعی فرهنگ­نویسی»، فرهنگ­نویسی، شماره­ی­۵و۶، ۶۶۷۴ ...
  • سبزعلیپور،­جهاندوست؛ نیک­گهر، سیده فاطمه­(۱۳۹۳).«فرهنگ­نگاری گویشی: مطالعه­ی موردی: بررسی فرهنگ­نگاری درگیلکی»، ...
  • شمشیرگرها، محبوبه (۱۳۹۴). «ویژگی­های گونه­ی زبانی خرده­فرهنگ جبهه»، فصلنامه­ی فرهنگ ...
  • شهری­،­ جعفر­(۱۳۷۰). قند و نمک: ضرب­المثل­های تهرانی به زبان محاوره، ...
  • صدری افشار­، غلامحسین (۱۳۸۶). فرهنگ زبانزدهای فارسی، تهران: مازیار ...
  • صفرزاده، بهروز (۱۳۹۵). فرهنگ فارسی گفتاری، تهران: کتاب بهار ...
  • طباطبایی، علاء­الدین (۱۳۸۶).«نکاتی درباره­ی آسیب­شناسی برخی فرهنگ­ها»، فرهنگ­نویسی، دوره­ی ۱، ...
  • طبیب­زاده، امید(۱۳۹۵). «نقدی بر فرهنگ­فارسی گفتاری»، ایرانشهر امروز، شماره­ی ۴، ...
  • عاصی، مصطفی(۱۳۷۹).­ «­از پیکره­ی زبانی تا زبان­شناسی پیکره­ای»، مجموعه مقالات ...
  • عباسی، آزیتا (۱۳۹۲). «فرهنگ­نویسی و توانش کاربردشناختی»، فرهنگ­نویسی، شماره­ی ۷، ...
  • فهیمی، سید مهدی (۱۳۶۸۱۳۷۱). فرهنگ جبهه(اصطلاحات و تعبیرات)، تهران: سروش ...
  • قربان­زاده، فرهاد­ (۱۳۹۲).­«پیشنهادهایی به مولفان فرهنگ­های فارسی به زبان­های دیگر»، ...
  • قربان­زاده، فرهاد(۱۳۹۴). «نقد و بررسی مجموعه فرهنگ­های سخن»، فرهنگ­نویسی، شماره­ی ...
  • قربان­زاده، فرهاد (۱۳۹۴). «معرفی نرم­افزار فرهنگ­نویسی پرلکس (Perlex)»، نخستین همایش­ملی ...
  • قطره، فریبا (۱۳۸۶). «نقش زبان­شناسی در فرهنگ­نویسی امروز»، فرهنگ­نویسی، دوره­ی ...
  • لغات مصطلحه­ی عوام (مرآت­البلها)، (بی­تا)، منسوب به حبیب­اله لشکر­نویس، به ...
  • لیان، سعید (۱۳۸۶). «ضرورت توجه به صورت­های شکسته در فرهنگ­های ...
  • مشیری، مهشید (۱۳۶۹). «ساختار­ واژه­نامه­های تخصصی»، مجله­علوم­انسانی، شماره­ی ۳ و۴، ...
  • مشیری، مهشید(۱۳۸۰)­. فرهنگ اصطلاحات عامیانه­ی جوانان، تهران: آگاهان ایده ...
  • نجفی­، ابوالحسن (۱۳۷۸). فرهنگ فارسی عامیانه، تهران: نیلوفر ...
  • نغزگوی کهن، مهرداد­ (۱۳۸۶). «تاریخچه­ی فرهنگ­نویسی عامیانه­ی فارسی­»، فرهنگستان­زبان، دوره­ی ...
  • نغزگوی­کهن، مهرداد(۱۳۹۰). «مقایسه­ی دستوری­شدگی ودستوری­زدایی در فارسی کنونی»، مجله­ی زبان­شناسی ...
  • هاشمی­میناباد، حسن(۱۳۸۶). مجموعه مقالات فرهنگ­نگاری، دفتر دو، فرهنگستان زبان و ...
  • Bartech, Renate (۱۹۸۷),Norms of Languages, Longman, London ...
  • Hudson, R, A.(۱۹۸۰),Sociolinguistics, Cambridge University press ...
  • نمایش کامل مراجع