ارزیابی قابلیت مدل های سری زمانی و تئوری آشوب در برآورد تبخیر تعرق گیاه مرجع (ایستگاه سینوپتیک تربت حیدریه، خراسان رضوی)

برآورد تبخیر تعرق گیاه مرجع (ET۰ ) برای طراحی سیستم های آبیاری، مدیریت منابع آب، تولید محصول و ارزیابی های زیست محیطی ضروری است. روش ها و مدل های مختلفی برای پیش بینی ET۰ با استفاده از سری های زمانی ارائه شده اند که از آن جمله می توان مدل های سری زمانی AR، MA و ARIMA را برشمرد. اما تاکنون از تئوری آشوب برای برآورد ET۰ استفاده نشده است. در این پژوهش عملکرد هر یک از مدل های سری زمانی یاد شده در برآورد و تخمین تبخیر و تعرق گیاه مرجع به روش فائو- پنمن- مانتیس به صورت روزانه در ایستگاه سینوپتیک تربت حیدریه واقع در استان خراسان رضوی در دوره آماری ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ میلادی بررسی شده است. نتایج نشان داد که مدل سری زمانی ARIMA و تئوری آشوب هر دو با دقتی نزدیک به یکدیگر تبخیر تعرق گیاه مرجع را برآورد می کنند. به طوری که ضریب تبیین بین مقادیر مشاهده شده و تخمین زده شده برای تبخیر تعرق گیاه مرجع از دو روش ARIMA و تئوری آشوب به ترتیب برابر ۸۰۲‎/۰ و ۷۹۹‎/۰ و مقدار RMSE برابر ۵۸۵‎/۰ و ۶۱۱‎/۰ میلی متر در روز است.

کلیدواژه ها:

تبخیر تعرق مرجع ، ARIMA ، تئوری آشوب ، مدل های سری زمانی