معماری جنبشی پهنه ها ی آسیب گسلی در جنوب باختر رفسنجان

گستره ی مورد مطالعه در جنوب باختری شهرستان رفسنجان واقع شده است و بخشی از ایران مرکزی می باشد که درآن گسل های راستالغز واحدهای سنوزوئیک را تحت تاثیر قرار داد ه اند. هدف از این  مطالعه بررسی داده های جمع آوری شده از پهنه ها ی آسیب وابسته به سامانه های گسلی ،تحلیل معماری جنبشی زیرشاخه های گسلی، تاثیر شکستگی ها در جایگیری دایک ها و رابطه بین شکستگی های رده های متفاوت با عناصر ساختاری از جمله محور چین خوردگی ها و نقش میدان های تنش متفاوت در تحولات ساختاری جنوب باختری شهرستان رفسنجان می باشد. در تحلیل معماری جنبشی زیرشاخه های گسلی در مقابل راستای آنها، ۵ روند با چیرگی دو سازگار راستالغز راست بر و معکوس را مشخص شد؛ که دو روند NW-SEو E-W در گسل های معکوس مشخص شده، به ترتیب زیرشاخه رده اول (۱rev) و زیرشاخه رده دوم(۲rev) نامگذاری شدند، در حالی که زیرشاخه های رده اول (۱rl)، رده دوم (۲rl) و رده سوم(۳rl) شناخته شده در گسل های راستالغز راست بر، روندهای NW-SE، NNW-SSE وE-W دارند. در تحلیل های صورت گرفته، هم راستایی زیرشاخه های ۱revو ۱rl آشکار شد و این هم راستایی موقعیت پهنه ی جابه جایی اصلی(PDZ) را نشان می دهد، که بر موقعیت شکستگی های از قبل موجود ( مهم ترین آنها گسل رفسنجان) منطبق می باشد. آزیموت زیرشاخه ها در مدل  معماری جنبشی با مدل برش ساده ریدل هماهنگی دارد. در این مقاله با بررسی و تحلیل پهنه های آسیب گسلی مشخص گردید که پهنه های آسیب ارتباطی نقش بسیار موثری در ایجاد فضای خالی و افزایش نفوذ پذیری داشته و دایک ها اغلب در این فضاهای خالی حاصل از پهنه های آسیب ارتباطی جایگیری نموده اند.در تحلیل تنش صورت گرفته بر روی گسل های گستره تبدیل رژیم برشی به برشی- فشاری مشخص گردید که تغییر جهت محور تنش بیشینه از موقعیت E۲۰Nبه N-S از زمان ائوسن تا کواترنری صورت گرفته است. تنش با روند شمال خاور-جنوب باختر با جهت گیری PDZ(شکستگی های رده اول) سازگار است و از سوی دیگر جهت گیری تنش با روند شمالی- جنوبی؛ تشکیل گسل ها و چین ها با روند خاوری- باختری، که زیر شاخه های رده سوم شکل می دهند، را توجیه می نماید. زیرشاخه های رده دوم و سوم در گسل های راستالغز راست بر و معکوس در اثر تغییر رژیم تنش در گستره شکل گیری نموده اند ، از این رو  تغییر جهت محور بیشینه تنش اصلی می تواند به علت فعال شدن گسل های از قبل موجود از جمله گسل رفسنجان در گستره باشد. 

کلیدواژه ها:

پهنه ی آسیب گسل ، هسته ی گسل ، شکستگی رده دوم و سوم ، فعالیت دوباره ، گسل رفسنجان