پیش نگری تغییرات قلمروی کشت خرمای گنطار و حلاوی در ایران در قرن بیست و یکم

یکی از مسائل مهم کنونی بشر تولید مواد غذایی بیشتر برای جمعیت رو به رشد جهان است. اقلیم هر منطقه اهمیت بسزایی در بخش کشاورزی و میزان تولیدات آن دارد. کشور ایران یکی از کشورهای خرماخیز جهان است که از نظر تولید و صادرات خرما در جهان، رتبه دوم را دارا می باشد. این گیاه دارای ۲۰۰ جنس و ۴۰۰۰ گونه است که هر کدام توانایی تطبیق با منطقه ای از مناطق خشک را دارد و می تواند در محل مناسب خود بیشترین تولید و بازده اقتصادی را داشته باشد. با توجه به پدیده ی گرمایش جهانی و چالش های پیش آمده ناشی از آن، برنامه ریزان در تلاش هستند با آگاهی از شرایط اقلیمی کنونی و آتی و انتخاب گیاهان پایا با عمر طولانی تر حداکثر بازدهی اقتصادی را از هر منطقه به دست آورند. لذا یکی از بهترین مدل ها جهت شناخت رویشگاه های بالقوه کشت، مدل حداکثر آنتروپی است. در تحقیق حاضر، مدل CCSM۴ با سناریوهای RCP۲.۶، RCP۴.۵، RCP۶.۰ و RCP۸.۵ برای پیش نگری و استعدادیابی مناطق مختلف کشور برای دو رقم خرمای حلاوی و گنطار انتخاب و مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج نشان داد که پراکنش و سطح زیر کشت ارقام خرمای گنطار و حلاوی متفاوت است و در دوره های آتی سطح مطلوب کشت رقم گنطار کاهش و سطح مطلوب کشت رقم حلاوی افزایش خواهد یافت. آزمون جک نایف نشان داد که این مدل در پیش بینی قلمرو مطلوب کشت بر اساس معیار سطح زیر نمودار (۴AUC) موفق بوده است (بالاتر از ۹۰/۰).

کلیدواژه ها:

آنتروپی حداکثر (MaxEnt) ، ایران ، حلاوی ، گنطار ، مدل CCSM۴ ، مطلوبیت قلمرو کشت