بررسی تنوع ژنتیکی گونه‎هایی از جنس L. Allium بر اساس نشانگر ISSR در استان کردستان

جنس L. Allium، به‎ویژه زیر جنس Melanocrommyum شامل بخش‎هایی است که از لحاظ تاکسونومیکی بسیار پیچیده هستند. موقعیت سیستماتیکی گونه‎های هرکدام از بخش‎ها، در طول زمان به دفعات بازبینی‎شده است. در مطالعه‎ی حاضر تنوع ژنتیکی بین ۳۲ اکوتیپ متعلق به ۱۰ گونه مختلف از جنس Allium و ارتباط آن ها با استفاده از نشانگرهای ISSR مورد بررسی قرار گرفت. نه آغازگر مورد استفاده، ۱۶۶ نوار چندشکل را با میانگین ۱۸ نوار به ازای هر آغازگر تولید کردند. از بین آغازگرهای مورد استفاده، آغازگر ISSR۸۷۳، با ۲۷ نوار، بیشترین و آغازگر ISSR۴ با ۲ نوار کمترین تعداد نوار چندشکل را ایجاد نمودند. شاخص اطلاعات چندشکلی (PIC) نشانگرها بین ۰.۰۴ تا ۰.۴۳ متغیر بود. تجزیه خوشه‎ای به روش UPGMA و تجزیه به مختصات اصلی، اکوتیپ های موردمطالعه را در چهار گروه قرار داد. نتیجه تجزیه خوشه‎ای و تجزیه به مختصات اصلی نشان داد که بیشتر گونه‎هایی که از لحاظ مورفولوژیکی به هم شبیه هستند در گروه‎های نزدیک به هم قرار گرفتند. بر اساس ضریب تشابه دایس، بیشترین درصد تشابه در بین اکوتیپ‎های Allium stipitatum و Allium saralicum (۷۲ درصد) از زیر جنس Melanocrommyum و کمترین شباهت در بین اکوتیپ‎های گونه‎های Allium tripedale و Allium iranicum (۱۲ درصد) به‎دست آمد. اکوتیپ‎های با کمترین درصد تشابه به زیرجنس‎های Allium و Nectaroscordum تعلق دارند که در خوشه‎های مجزا قرار گرفتند. بر اساس نتایج، اکوتیپ‎های بخش‎های Pseudoprason، Melanocrommyum و Procerallium بیشترین قرابت را نشان دادند. به‎طور کلی می‎توان نتیجه گرفت که نشانگرهای ISSR برای طبقه‎بندی گونه‎های جنس Allium مفید بوده و پتانسیل کافی برای بررسی‎های فیلوژنتیک گونه‎ها را دارا هستند. به علاوه با توجه به نتایج مبنی بر وجود تنوع ژنتیکی قابل توجه در بین اکوتیپ‎های مطالعه شده از گونه‎های وحشی جنس Allium، از این تنوع می‎توان در آینده در فرآیندهای به‎نژادی گونه‎های زراعی بهره جست.

کلیدواژه ها:

Cluster analysis ، Genetic diversity ، Melanocrommyum ، تجزیه خوشه ای ، تنوع ژنتیکی ، Melanocrommyum