اثر کبالت خاک بر برخی شاخص های رشد لوبیا چیتی

ضرورت کبالت برای گیاهان هنوز اثبات نشده، اگر چه این عنصر برای رشد برخی گیاهان مفید است. از طرف دیگر کبالت عنصر سنگینی است که همراه برخی پساب ها و ضایعات روی خاک تخلیه می شود. تاکنون اثر کبالت خاک بر رشد لوبیا چیتی بررسی نشده است. به منظور بررسی اثر کبالت خاک بر تراکم کبالت و شاخص های رشد لوبیا چیتی آزمایشی گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار (۰، ۲۰، ۷۰، ۱۵۰ و۲۲۰ میلی گرم کلریدکبالت بر کیلوگرم خاک خشک) در گلخانه دانشگاه شهرکرد در سال ۱۳۸۹ اجرا شد. در پایان مرحله بلوغ فیزیولوژیکی، اندام های لوبیا چیتی (برگ، ساقه و ریشه) جدا و پس از اندازه گیری سطح برگ، طول ساقه و طول ریشه، وزن تر و خشک آن ها نیز تعیین شد، سپس میزان کبالت در ساقه، ریشه و برگ خشک شده اندازه گیری شد. رابطه ی خطی قوی بین غلظت کبالت خاک و تراکم کبالت در برگ، ساقه، ریشه و در بوته لوبیا چیتی دیده شد (۰۱/۰p<). بیشتر کبالت جذب شده در ریشه لوبیا چیتی انباشته شد. در تیمار،۲یعنی ۲۰میلی گرم کبالت بر کیلوگرم خاک، تمام شاخص های رشد (وزن های خشک برگ، ساقه، ریشه و بوته لوبیا چیتی، سطح برگ، طول ساقه و ریشه افزایش یافتند (۰۱/۰p<)، در غلظت های زیادتر کبالت خاک تمام شاخص های رشد تحت تاثیر منفی کبالت قرار گرفته و به صورت خطی کاهش یافتند. ضریب آلومتری در غلظت ۲۰ میلی گرم بر کیلوگرم کبالت خاک دارای بیشترین مقدار بود (۰۱/۰p<) و سپس کاهش یافت. بنابراین، در غلظت های کم کبالت رشد ساقه بیشتر از رشد ریشه افزایش می یابد. بر عکس بازدارندگی نسبی رشد ریشه در تیمار؛ ۲  معادل  ۲۰ میلی­گرم کبالت بر کیلوگرم، کاهش و با افزایش کبالت خاک افزایش یافت. در مجموع آستانه تحمل لوبیا چیتی به کبالت ۷۰ میلی گرم بر کیلوگرم خاک خشک یا ۳۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک اندام هوایی لوبیا تخمین زده می شود.

کلیدواژه ها:

آستانه تحمل کبالت ، تراکم کبالت ، شاخص های رشد ، ضریب آلومتری