برهم کنش همزیستی میکوریزایی و محلول پاشی آهن و روی بر برخی ویژگی های کمی و کیفی ماش تحت رژیم های مختلف آبیاری

گیاه زراعی ماش بشدت از تنش خشکی آسیب می بیند، دراین بین ریزمغذی ها مانند نانو کودهای آهن و روی می تواند اثر سوء تنش خشکی را کاهش دهد. لذا این بررسی با هدف مطالعه تاثیر همزیستی میکوریزا و نانو کودهای آهن و روی بر عملکرد کمی و کیفی و جذب عناصر ماش تحت رژیم های مختلف آبیاری انجام شد. این آزمایش در سال ۱۳۹۶ در دو منطقه مهران و ملکشاهی اجرا گردید. آزمایش به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل رژیم های آبیاری در سه سطح بدون تنش، تنش متوسط و تنش شدید کم آبی که به ترتیب در سطوح مذکور آبیاری پس از ۶۰، ۹۰ و ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر انجام شد. عامل فرعی شامل کودهای نانو در چهار سطح (بدون کود، نانو کلات روی، نانو کلات آهن و کاربرد توام نانو کلات روی و آهن) با کاربرد قارچ میکوریز آربوسکولار در دو سطح (شاهد و تلقیح با قارچ) که به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفت. تجزیه آماری با نرم افزار SAS بررسی شد. اثر دوگانه (آبیاری× میکوریز) و اثر متقابل سه گانه بر عملکرد دانه معنی دار گردید. عملکرد دانه ماش در گیاهان منطقه ملکشاهی بیشتر از گیاهان منطقه مهران بود. کاربرد نانوکودهای آهن و روی باعث افزایش عملکرد دانه ماش در هر دو منطقه مهران و ملکشاهی گردید. بیشترین عملکرد دانه در تیمار تنش کم آبی متوسط و مصرف توام نانو کود آهن و روی در منطقه ملکشاهی به مقدار ۱۱۸۴ کیلوگرم در هکتار حاصل شد. درمجموع تنش خشکی منجر به کاهش عملکرد و اجزاء عملکرد ماش شد اما مصرف نانوکودها آهن و روی و قارچ میکوریزا چه به صورت جداگانه و چه به شکل توام منجر به بهبود عملکرد و اجزاء عملکرد دانه گردید.

کلیدواژه ها:

کلات ، تلقیح ، تنش خشکی ، نانو روی