سیمای انسان کامل در اشعار نظامی گنجوی

هدف از این تحقیق آشنایی با انسان کامل و شناخت ویژگی های او از نظر نظامی گنجوی است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. داده‎ های تحقیق با استفاده از روش مطالعه کتابخانه‎ای و اطلاعات از طریق فیش ‎برداری گردآوری شده‎ است. اطلاعات و داده‎ها بر اساس کیفی تجزیه و تحلیل شده‎است. نتایج نشان داد که از دیدگاه نظامی اوج کمال معنوی و بالاترین مرتبه انسانی به پیامبر اختصاص دارد و کامل ترین مرتبه پیامبری هم اختصاص به پیامبر اکرم (ص) دارد که خاتم انبیاست. پس از توضیحاتی راجع به انسان کامل از دیدگاه قرآن و روایات، عرفان اسلامی و در مکتب های غربی و شرقی، انسان کامل و ویژگی های او از دیدگاه نظامی گنجوی، بررسی شد. جمع بندی تحقیق این بود که در اشعار نظامی با سه رویکرد درباره انسان مواجهیم. انسان در معنای نخستین بشر، نوع انسان و انسان کامل؛ دیدگاه شاعر این است که انسان باید برای قدم نهادن در طریق سیر و سلوک، باید به خودشناسی برسد. خودشناسی راه رسیدن به کمال و مقدمه خداشناسی است و یکی از راه های شناخت خداست. کسی که خود را بشناسد می داند که کوشش در راه تعالی روح، وظیفه هر سالک است؛ زیرا روح آدمی در مرحله کمال دوباره به دریای هستی الهی می پیوندد و حیات ابدی می یابد؛ بنابراین پیشنهاد می شود مبحث انسان کامل در اشعار دیگر شاعران نیز بررسی شود؛ زیرا انسان کامل مثل اعلای الهی و کلید معرفت او است.

کلیدواژه ها:

انسان کامل ، عرفان ، نظامی گنجوی