ابهام زدایی از ملاک تقدیر نفقه

تعیین مقدار نفقه یکی از مسائل فقهی است که سویه های مختلفی دارد. برخی از فقها در پرداخت نفقه مراعات حال زوجه را لازم می دانند و عده ای نیز مخالف این نظرند. از سویی، عبارات فقهای قائل به تقدم مراعات حال زوجه درباره مسئله ملاک پرداخت نفقه (برطرف شدن نیازهای زن یا حفظ شان و جایگاهش) مضطرب است و این عناوین به خوبی تبیین و تفکیک نشده است. از دیگر سو، اگر بنا بر رعایت حال زوجه باشد، باید مشخص شود وضعیت قبل از ازدواجش مد نظر است یا وضعیت پس از ازدواجش؛ به علاوه، مشهور علما مقایسه حال زن با زنان مثل او در محل سکونتش را ملاک دانسته اند، حال آنکه این نظریه جای تامل و موشکافی دارد. هرچند برخی از این مباحث در آثار پیشینیان به اختصار مطرح شده، اما رفع همه این ابهامات نیازمند پژوهشی مستقل و جامع است. در این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های کتاب خانه ای صورت گرفته، پس از بررسی ابعاد گوناگون مسئله، این نتیجه حاصل شد که: ۱. ملاک شان زوجه است نه نیازش؛ ۲. ملاک حال پس از ازدواج است نه پیش از آن؛ ۳. ملاک رعایت شان حقیقی زن در مکانی است که شانیت سکونت دارد، نه شانش در جامعه ای که بالفعل ساکن است.

کلیدواژه ها:

نفقه ، ملاک ، زوج ، زوجه ، عرف