بررسی کارایی نمایه های خشکسالی هواشناسی در ارزیابی خشکسالی در استان فارس

خشکسالی بلایی طبیعی و قابل تکرار است که کلیه اقلیم ها را تحت تاثیر قرار می دهد. در ایران نیز خشکسالی به کرات اتفاق افتاده و باعث کمبود آب در بخشهای مختلف مصرف می گردد. استان فارس در جنوب غربی ایران واقع است. با توجه به وجود مراکز جمعیت شهری و روستایی، صنعتی و اراضی کشاورزی بسیار در این استان، بررسی خشکسالی در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق شاخص های خشکسالی هواشناسی عدد Z یا Score-Z ، درصد نرمال بارندگی PNPI، دهک های بارندگی DPI، ناهنجاری بارش RAI و SPI ارزیابی و مقایسه گردید. تحلیل آماری بارش ایستگاه های مورد مطالعه حاکی از ثبات بارندگی در مناطقی چون سد درودزن و بی ثباتی بارش در مناطقی چون لار و لامرد و آباده می باشد. وضعیت بارش در استان فارس، بجز ایستگاه های شیراز، زرقان و سد درودزن، بسیار نا منظم و با تغییر پذیری بسیار همراه بوده، که نشان دهنده اقلیم خشک غالب در استان می باشد. به منظور انتخاب مناسبترین نمایه از کمینه بارندگی در طول دوره آماری و از همبستگی بین نمایه ها استفاده شد. در ایستگاه های مورد بررسی به طور متوسط زوج شاخص های PNPI-Z ,PNPI-SPI SPI-RAI, SPI-Z RAI-Z ,PNPI-RAI از همبستگی بالایی برخوردارند. دیگر زوج شاخص های DPI-SPI , DPI-RAI ,DPI-Z ,DPI-PNPI همبستگی ضعیفی دارند. دوره های ۱ و ۱۲ ماهه به طور متوسط بالاترین ضرایب همبستگی شاخص ها را نشان دادند. از میان نمایه های ارزیابی شده،نمایه هایی مانند PNPI ,SPI ,Zبه عنوان بهترین نمایه ها جهت پیش بینی خشکسالی در شرایط اقلیمی در استان فارس معرفی می شوند، زیرا از لحاظ توصیف وضعیت خشکسالی بر خلاف RAI و DPI بهتر از دیگر نمایه ها در شرایط وقوع کمینه بارش خشکسالی ها را پیش بینی نمودند

کلیدواژه ها:

شاخص خشکسالی استاندارد بارش SPI ، عدد Z یا Score-Z ، درصد نرمال بارندگی ، دهکهای بارندگی DPI ، ناهنجاری بارش .RAI