نقش قرآن کریم در آفرینش هنری و شیو ه های مختلف کتاب آرایی در تمدن اسلامی ایران

سال انتشار: 1393
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 230

فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_NIAMG-1-1_001

تاریخ نمایه سازی: 30 آذر 1401

چکیده مقاله:

قرآن کریم نقش مهمی در شکل گیری هنر اسلامی ایفا کرده است و زیبایی شناسی آن از زوایای مختلف قابل بحث است آنچه در این پژوهش مورد مداقه قرار گرفته زیبایی قرآن کریم با توجه به هنر کتاب آرایی است. هدف پژوهش بررسی تذهیب، خوشنویسی و تجلید نسخه های خطی قرآن با رویکرد زیبایی شناسی است و بیان اینکه قرآن نقش مهمی در اعتلای هنر کتاب آرایی بخصوص در سه محور فوق الذکر داشته است. سوال پژوهش این است که علت رونق، شکل گیری و تکامل کتاب آرایی در تمدن اسلامی ایران ریشه در چه مسائلی دارد؟ فرضیه تحقیق مبتنی بر آن است که پیشینه نقش و نگارهای ایرانی و به کار بردن آن ها در چهارچوب مقیدات دین اسلام و بهره گیری از سرچشمه فیاض و لایتناهی قرآن کریم نقش مهمی در اعتلای هنر کتاب آرایی در ایران اسلامی دارد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و همراه با بازدید از آثار گنجینه اسلامی موزه ملی ایران است. نتیجه بیانگر آن است که علت رشد این هنر، بهره گیری هنرمندان مسلمان ایرانی از عناصر پایدار هنر های ایرانی در چارچوب دستورات و مقیدات قرآن مجید با محوریت توجه به ائمه معصومین است به نحوی که اثر هنری آن ها تمدن اسلامی جهان را متاثر از بینش هنری اسلامی خود کرده است در این میان کتاب آرایی و صفحه آرایی نسخه های قرآنی از جایگاه والایی برخوردار هستند و ارتباط تنگاتنگی با سه محور مورد پژوهش کتاب آرایی در این مبحث دارد.

کلیدواژه ها:

کلید واژگان: کتاب آرایی ، قرآن ، هنر ، موزه ملی ، تمدن اسلامی

نویسندگان

مجید ساریخانی

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه شهرکرد

حسن هاشمی زرج آباد

استادیار گروه باستان شناسی دانشگاه بیرجند

محمود طاووسی

استاد دانشگاه آزاد اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن ندیم، محمد بن اسحاق، (۱۳۴۳). الفهرست، ترجمه م. رضا ...
  • احسانی، محمد تقی، (۱۳۶۸). جلدها و قلمدانهای ایرانی، تهران: انتشارات ...
  • افشار، ایرج، (۱۳۸۱). «صحافی و مجلد گری»، نامه بهارستان، کتابخانه ...
  • افشار، ایرج، (۱۳۵۷). «صحافی سنتی»، تهران، کتابخانه مرکزی و مرکز ...
  • برند، بی، (۱۳۷۴). «نسخه پردازی»، هنرهای ایران، زیر نظر ر. ...
  • بلخاری، حسن، (۱۳۸۴). مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی، ج ...
  • پاک سرشت، مرتضی، (۱۳۷۹). خوشنویسی در خدمت کتابت قرآن مجید، ...
  • پناهیان پور، فاطمه، (۱۳۸۳). «تذهیب هنر ماندگار»، نشریه بینات، سال ...
  • خزایی، محمد، (۱۳۷۹). «تحول هنر کتاب آرایی در قرون اولیه ...
  • خلیلی، ناصر و فرانسیس دروش، (۱۳۷۹). سبک عباسی: قرآن نویسی، ...
  • زکی، محمد حسن، (۱۳۶۳). تاریخ صنایع ایران بعد از اسلام، ...
  • فضائلی، حبیب الله، (۱۳۵۰). اطلس خط، اصفهان، نشریه انجمن آثار ...
  • عتیقی، مهدی، (۱۳۷۸). «نیم نگاهی به تاریخ جلدسازی در ایران ...
  • ناصری، ملیح، (۱۳۷۰). مکتب اسلیمی: اولین گام در راه طراحی ...
  • هراتی، محمد مهدی، (۱۳۸۴). «ازکتابت قرآنی خراسان بزرگ تا عصر ...
  • هراتی، دکتر محمد مهدی، (۱۳۷۸). «تذهیب: گوهر جان بر مصحف ...
  • نمایش کامل مراجع