برآورد و ارزیابی روند تغییرات تبخیر– تعرق مرجع سالانه براساس پارامترهای اقلیمی موثر در شمال شرق ایران
محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 26، شماره: 7
سال انتشار: 1395
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 99
فایل این مقاله در 13 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WASO-26-7_019
تاریخ نمایه سازی: 25 دی 1401
چکیده مقاله:
تحلیل روند تغییرات تبخیر – تعرق مرجع در هر منطقه از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. در مطالعه حاضر، از آمار پارامترهای اقلیمی دوازده ایستگاه هواشناسی واقع در شمال شرق کشور، برای تخمین تبخیر – تعرق مرجع براساس مدلهای تجربی پاپاداکیس و پنمن مونتیث فائو استفاده گردید. خروجی مدلها براساس روشهای مختلف درونیابی ارزیابی و سپس نتایج روش کوکریجینگ با RMSE کمتر در محیط نرم افزارArcGIS۱۰/۲، بهصورت پهنههای هم تبخیر- تعرق مرجع مشخص گردید. روند تغییرات با آزمون ناپارامتری من –کندال (MK) ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین تبخیر– تعرق مرجع بهترتیب، در ایستگاههای واقع در استانهای خراسان جنوبی و شمالی رخ میدهد. تبخیر – تعرق مرجع کل منطقه در مقیاس سالانه، از شمال به جنوب روندی افزایشی دارد. ارتفاع و عرض جغرافیایی در تعیین پهنههای هم تبخیر– تعرق مرجع از وزن بیشتری برخوردار بودند. روند تغییرات زمانی ETO سالانه در حالت افزایشی معنیدار مشاهده شد. در گناباد، سبزوار، بشرویه و قائن روند افزایشی ETO در سطح ۰۵/۰ معنیدار بود. شیب کاهشی تا ۱۴- میلیمتر در سال در ایستگاههای بجنورد و قوچان و شیب افزایشی تا ۱۷ میلیمتر در سال در ایستگاههای فردوس و مشهد در سری سالانه تخمین زده شد. روند تغییرات سالانه پارامترهای اقلیمی، فقط برای بارش و رطوبت نسبی ایستگاه بیرجند معنیدار بود. در پارامترهای کمینه دما، بیشینه دما و ساعات آفتابی در تمام ایستگاهها، شیب تغییرات فقط افزایشی و برای سرعت باد، بارش و رطوبت نسبی تغییرات شیب هم بهصورت افزایشی و هم بهصورت کاهشی مشاهده شد. بنابراین، عامل اصلی افزایش تبخیر– تعرق مرجع در منطقه، روند افزایشی پارامترهای کمینه دما، بیشینه دما و ساعات آفتابی بوده و در اولویت دوم، تغییرات افزایشی و کاهشی پارامترهای رطوبت نسبی، بارش و سرعت باد نیز حائز اهمیت میباشد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
حمزه احمدی
دانشجوی دکتری آب و هواشناسی کشاورزی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
غلامعباس فلاح قالهری
استادیار گروه آب و هواشناسی، دانشکده جغرافیا و علوم محیطی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
اکبر شائمی
استادیار آب و هواشناسی، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نوراصفهان، اصفهان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :