بررسی تحولات شهرسازی و فضاهای شهری در اندیشه مدرن

شهرها, فضاهای شهری و آثار ارزشمندی در طول تاریخ پرفراز ونشیب ایران و دوره های تاریخی مختلف شکل گرفته اند که برخی از آنها تاکنون حفظ شده اند. بسیاری از این شهرهای تاریخی بیان کننده ی گنجینه ای از اصول و قواعد طراحی شهری می باشند. شهر، فضایی است که از نظر اجتماعی پیوسته در حال توسعه است. نیازهای اجتماع از قبیل سکونت، حمل و نقل، کار و فراغت را برطرف می کند. تنها بخش کوچکی از مردم شهر ممکن است به کشاورزی بپردازند. نسبت به روستاها از جمعیت افزون تری برخوردار است. سکونتگاه های شهری از همسایگی های محدود تشکیل می شود. در طول تاریخ به دلایل مختلف کارکرد شهرها به طور مداوم تغییر یافته است. شرایط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در هر زمان نقش مهمی در پروسه ی تغییر شهرها داشته است. این شرایط به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بر شکل مدیریت شهری، نحوه ی استفاده از مکان شهری و نوع ارتباط شهرنشینان با یکدیگر اثرگذار بوده است. ورود اندیشه های ناشناخته در قالب مدرنیسم در فرهنگ و ادب ایرانی علاوه بر نمود ذهنی، نمود عینی خود را در کالبد شهرهای ایرانی با معماری و شهرسازی وارد نمود و شکل جدیدی از شهر را بر جای نهاد که از آن می توان به عنوان شهر مدرنیستی جهان سومی یاد کرد. در نتیجه می توان گفت دگرگونی های ناشی از مدرنیسم و سرمایه داری در زندگی انسان عبارتند از؛ پایان دادن به سبک زندگی مبتنی بر زمین و روابط روستایی، افزایش شهرنشینی، معکوس شدن جایگاه شهر و روستا و مرکزیت یافتن شهر در زندگی اجتماعی. سرمایه داری زمینه ساز جدایی تولید از روستا و تمرکز یافتن صنایع در شهرها گردید. به این ترتیب شهر ساختی متفاوت از قرون گذشته یافت و محوریت اصلی در سکونت انسان را به دست آورد.

کلیدواژه ها:

فضاهای شهری ، اندیشه مدرن