شبیه سازی هیدروگراف های سیلاب طراحی در حوضه آبریز آیدوغموش با استفاده از مدل HEC-HMS

مدل های هیدرولوژیک برای ارزیابی و پیش بینی میزان آب قابل استحصال حوضه ها، تحلیل فراوانی سیل و تدوین استراتژی های مقابله با سیلاب ها روز به روز در حال گسترش است. در این مطالعه از مدل HEC-HMS  و الحاقیه های HEC-GeoHMS وArc Hydro  در محیط ArcGIS برای شبیه سازی هیدروگراف های سیلاب طراحی در حوضه آبریز آیدوغموش واقع در شمال غرب ایران استفاده شد. برای محاسبه تلفات بارش، تبدیل بارش به رواناب، روندیابی و جریان پایه به ترتیب از روش -CN SCS، -UH SCS، ماسکینگهام و مدل ثابت ماهانه استفاده شد. در واسنجی مدل با دو رخداد واقعی سیل، میانگین مقادیر قدر مطلق باقیمانده ها، مجموع مربع باقیمانده ها و مجذور پیک وزنی میانگین مربعات خطا، برای حجم سیلاب به ترتیب برابر ۲/۷۵، ۵/۹۱ و ۵/۳۲ و برای دبی اوج به ترتیب برابر ۸/۹، ۸/۰ و ۸/۰  به دست آمد. صحت سنجی مدل نیز با مقدار یک درصد خطا در دبی اوج و ۱۹ درصد خطا در حجم سیلاب مناسب ارزیابی شد. برای بارش های حداکثر ۲۴ ساعته، توزیع لوگ پیرسون تیپ ۳ به عنوان مناسب ترین توزیع در نرم افزار SMADA تعیین و بارش های طراحی با دوره های بازگشت مختلف استخراج شد. به این ترتیب برای دوره بازگشت ۲ تا ۱۰۰۰ سال دبی اوج و حجم سیلاب طراحی به ترتیب برابر ۱۸/۸ تا ۴۱۵/۶ مترمکعب بر ثانیه و ۵/۷ تا ۸۷/۹ میلیون مترمکعب شبیه سازی شد.

کلیدواژه ها:

Aydooghmush basin ، Flood frequency analysis ، Design flood ، Hydrograph ، Arc Hydro ، HEC-GeoHMS ، SMADA ، آیدوغموش ، تحلیل فراوانی سیل ، سیلاب طراحی ، هیدروگراف ، HEC-Geo HMS ، Arc Hydro ، SMADA.