اثرات سهمیه بندی آب آبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص زارعین در منطقه آمل

در دهه های اخیر افزایش فشارهای جمعیتی، بهبود سطح زندگی و تقاضای در حال افزایش برای کیفیت محیط زیست، دولت ها را بر آن داشته تا برای مدیریت کارآمد منابع آب، راهکارهای بهتری ارائه کنند. از آن جا که بخش کشاورزی بزرگترین مصرف کننده آب می باشد، لذا ارائه شیوه های مدیریت منابع آب و تدوین سیاست های صحیح در این بخش لازم و ضروری به نظر می رسد. در مطالعه حاضر، تحلیل اقتصادی اثرات سهمیه بندی آب آبیاری بر الگوی کشت و سود ناخالص زارعین شهرستان آمل با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی اثباتی مورد بررسی قرارگرفته است. این مدل با استفاده از دادههای سال زراعی ۹۲-۱۳۹۱ و برای مناطقی از شهرستان که دارای کشاورزی آبی میباشند (دشت سر، مرانده، رئیس آباد واسکو محله) ساخته شد. جهت دستیابی به نتایج کاربردی، ابتدا تابع تولید با کشش های جانشینی ثابت و سپس تابع هزینه درجه دوم در مدل برنامه ریزی ریاضی اثباتی گنجانده شد. نتایج نشان داد که اعمال سیاست سهمیه بندی آب آبیاری منجر به کاهش سطح زیرکشت اغلب محصولات منتخب زراعی در مناطق با کشاورزی آبی شهرستان آمل می شود، اما محصول کلزا در مناطق دشت سر، مرانده و رئیسآباد و محصول شبدر در منطقه اسکو محله نسبت به دیگر محصولات الگوی کشت، بیشترین کاهش سطح زیرکشت و به عبارتی بیشترین حساسیت را به همراه دارند. همچنین، نتایج حاصل از اعمال سهمیه بندی آب آبیاری افزایش سطح زیرکشت محصولات با صرفه اقتصادی بالا مانند برنج و نیاز آبی پائین مانند ذرت علوفه ای را در الگوی کلیه مناطق با کشاورزی آبی در شهرستان آمل نشان داد.

کلیدواژه ها:

سهمیه بندی آب ، برنامه ریزی ریاضی اثباتی ، الگوی کشت ، سود ناخالص ، آمل