خانه های بازگشت (بررسی ارتباط پدیده مهاجرت معکوس و معماری ، نمونه موردی شهر کامو)۱

جریان مهاجرت معکوس یا کوچ بازگشتی در قالب مهاجرت از کلانشهرها به شهرهای کوچک تر یا شهر به روستا به عنوان پدیدهای جهانشمول که طی سالهای اخیر در ایران شدت گرفته ، در سیاست گذاری های دولت و برنامه ی پنجم توسعه نیز موردتوجه فراوان واقع شده است و در خلال آن موجی از افراد به سمت موطن اولیه خویش روانه شدند. در نتیجه ی این بازگشت ها و به تبع نیاز افراد به سکونت ، ساخت وساز خانه های بازگشت رونق گرفت . شهر کامو واقع در استان اصفهان که کالبدی روستایی دارد و اخرای به شهر بدل شده، به عنوان مشتی از این خروار، در چند سال گذشته به خصوص در دوران همه گیری پاندمی کرونا، میزبان بازگشت ساکنان پس از سالها گسست از دیار و شدت گرفتن ساخت وساز خانه ها بوده است و به کمک مطالعات میدانی در کنار مطالعات کتابخانه ای و همچنین به کارگیری روش کیفی در این بررسی مورد توجه قرار گرفته . مسئله ی مهاجرت معکوس و تاثیرات آن در حوزههای گستردهای مورد مداقه قرار گرفته و در حوزهی معماری تا حدود زیادی مغفول مانده و این نتیجه حاصل شده که در صورت کم توجهی به این امر، معماری مناطق روستایی و شهرهای کوچک تر به مرور در مقابل قدرت نمایی ره آوردهای شهری غریب در خاک دیار، رنگ می بازند و با گذر زمان جز خاطرهای محو چیزی از گذشته و هویت آشنای آنها بر جای نمی ماند بنابراین با درنظرگرفتن اهمیت تاثیرپذیری فرد مهاجر از منطقه ی مهاجر فرست و تاثیرگذاری او بر منطقه ی مهاجرپذیر و ارتباط دو سویه ی این دو قطب ، انتخاب الگوی مناسب ساخت خانه و لزوم توجه به فرهنگ و کالبد موجود منطقه در عین پاسخگویی به نیازهای فرد مهاجر به گونه ای که فرهنگ مهاجر به مهاجم بدل نشود، از اهمیت بسیاری برخوردار است .

کلیدواژه ها:

خانه ی بازگشت ، مهاجرت معکوس ، خانه ی دوم ، کامو ، کوچ بازگشتی ، معماری مهاجرت.