بررسی تاثیر سازه های پخش سیلاب بر آب زیرزمینی حوضه دریاچه نمک کاشان

اگرچه بیشتر اقلیم کشور ایران خشک و نیمه خشک است، سالانه حجم قابل توجهی آب از طریق سیلاب ها از دسترس خارج می شود. بنابراین, سامانه های پخش سیلاب برای کنترل سیل و مواجهه با کم آبی قریب به چهاردهه است که در کشور اجرا می شوند. هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر شبکه پخش سیلاب بر تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی آبخوان دریاچه نمک کاشان است. پس از بررسی آب نمود چاه ها، آب نگار بارش و حجم سیلاب های ورودی به سیستم، با بررسی نوسانات سطح آب زیرزمینی در چاه ها، قنوات و چشمه های مشاهده ای، تاثیر طرح پخش سیلاب در تغذیه مصنوعی سفره آب زیرزمینی بررسی شد. بررسی هیدروگراف معرف آبخوان کاشان و تغییرات سطح آب زیرزمینی در پیزومترهای موجود در محدوده کاشان و مقایسه آن با تغییرات سطح آب در پیزومترهای موجود در محدوده قم- کهک، نشان داد که اجرای پروژه های پخش سیلاب و آبگیری آن-ها سبب بهبود و بالا آمدن سطح آب زیرزمینی در محدوده کاشان شده است. براساس آمار پیزومترهای موجود و بررسی های صورت گرفته بر روی آن ها، سطح آب زیرزمینی در سال آبی ۱۳۸۵-۱۳۸۴ نسبت به سال قبل از آن به طور میانگین در پیزومترهای مورد بررسی در حدود ۲/۵ متر افت داشته است. در سال ۱۳۸۶-۱۳۸۵ و پس از احداث سازه های پخش سیلاب، افت سطح آب زیرزمینی در آبخوان، به طور میانگین در پیزومترهای مورد بررسی برابر با ۲۰ سانتی متر می باشد که در برخی پیزومترها نه تنها افت سطح آب وجود نداشته است، بلکه سطح آب بالاتر نیز آمده است. بر این اساس، میزان افت سطح آب در پیزومترها پس از احداث سازه ها، تنها ۱۰ درصد افت سطح آب پیش از احداث سازه ها می باشد. لازم به ذکر است اگرچه اجرای پروژه های آبخیزداری در حوضه، سبب بهبود نسبی در وضعیت آب زیرزمینی محدوده شده است، اما همچنان روند کاهشی عمق و افت تراز آب زیرزمینی ادامه داشته است.

کلیدواژه ها:

آبخیزداری ، تغذیه مصنوعی ، پیزومتر ، سیلاب ، برداشت بی رویه