بررسی و تحلیل مضامین و موضوعات بکار رفته در نقاشی پشت شیشه

بیان مسئله: آغاز هنر نقاشی پشت شیشه از دوره زندیه با نقاشی گل و مرغ در ایران شکل گرفت و در دوره قاجاریه به نقاشی های مذهبی و شبیه کشی متداول شد. هنر نقاشی پشت شیشه با وجود وارداتی بودن، توانست با مضامین متعدد رنگ و بویی ایرانی- اسلامی به خود بگیرد. اغلب هنر نقاشی پشت شیشه را با مضامین مذهبی، شمایل نگاری و روایت های مذهبی می شناسند و سایر مضامین کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است.هدف پژوهش: بررسی و تحلیل مضمون و محتوای بکار رفته در نقاشی پشت شیشه در دوره های مختلف و رسیدن به طبقه بندی جامعی از مضامین نقاشی پشت شیشه بر اساس منابع علمی مکتوب است. سوالات پژوهش :۱ . در نقاشی پشت شیشه چه موضوعات و مضامینی قابل بررسی است؟ ۲ . طبقه بندی جامع بر مضامین نقاشی پشت شیشه شامل چه موارد با چه ویژگی هایی است؟ روش پژوهش: پژوهش حاضر، کیفی و روش تحقیق توصیفی تحلیلی است. شیوه گردآوری داده ها کتابخانه ای بوده است. جامعه – آماری پژوهش حاضر، آثار برجای مانده از نقاشی پشت شیشه در دوران زندیه، صفویه و قاجاریه است که به دلیل عدم جمع آوری تمامی آثار و از بین رفتن برخی از آنها در طول زمان و به دلایل متعدد سلبی و ایجابی، تعداد دقیق آثار مشخص نیست. بر این اساس محققان، آثاری را که امکان تحلیل شکلی و محتوایی را در ادوار یاد شده داشته باشند، انتخاب کرده اند.نتیجه گیری: اصلی ترین زمینه های نقاشی پشت شیشه، نقاشی مذهبی (دوره قاجار) و نقاشی تزیین (دوره زندیه و صفویه) به عنوان فرم های غالب است. محتوا در زمینه نقاشی مذهبی بیشتر شمایل ها و نقاشی خط بوده و نقاشی تزئینی، بیشتر مرکب از گل و مرغ، پرتره ها، دورنما و منظره ها و همچنین آثاری با محتوای تقلیدی از نقاشی قهوه خانه ای است که تاریخ پیدایش این نوع اخیر، به دهه چهل هجری باز می گردد و تا به امروز تولید آن ادامه داشته است.

کلیدواژه ها:

نقاشی پشت شیشه ، زندیه ، قاجار ، مذهبی ، غیر مذهبی