تعیین سیاست های بهره برداری بهینه کمی - کیفی از مخزن سد با تلفیق مدل تصمیم گیری مبتنی بر منطق فازی و تئوری بازی ها: مطالعه موردی سد ۱۵ خرداد

با توجه به محدودیت منابع آب و مشکلات کیفی مخزن سدها و همچنین حضور تصمیم گیران متعدد با مطلوبیت ها و اهداف متضاد، تصمیم گیری درباره تعیین مقدار برداشت متوسط ماهانه آب بطوریکه مطلوبیت همه ذینفعان تامین شود، از موضوعات بسیار مهم برای بهره برداران از مخزن سدها محسوب می شود. در این تحقیق با تلفیق مدل تصمیم گیری چند معیاره فازیELECTRE I و تئوری بازی ها یک روش جدید برای تعیین مقدار بهینه تخصیص کمی -کیفی آب مخزن سد با هدف افزایش مطلوبیت تصمیم گیران و کاهش تنش بین آنها ارائه شده است. در این پژوهش ابتدا با شناسایی تصمیم گیران خبره ذینفع در بهره برداری از مخزن سد و تعیین مطلوبیت آنها، ارجحیت نقاط بهینه روی منحنی تبادل کمی و کیفی ارائه شده توسط محققین قبلی از دیدگاه هر یک از ذی نفعان و با توجه به پنج شاخص مختلف کمی، کیفی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، تعیین می شود. در ادامه با استفاده از تئوری بازی ها نقطه مورد توافق ایشان بر روی منحنی تبادل مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. نتایج تحلیل نشان می دهد به دلیل استفاده از مدل تصمیم گیری با منطق فازی و در نظر گرفتن معیار های مختلف، ترجیحات هر یک از تصمیم گیران به یکدیگر نزدیک شده و محدوده مورد نظر برای چانه زنی کوچک تر می شود و عملا شانس رسیدن به توافق در مدت زمان کوتاه تر با استفاده از تئوری بازی ها افزایش می یابد. نتایج کاربرد روش تلفیقی پیشنهادی برای بهره برداری از مخزن سد ۱۵ خرداد ایران در یک دوره آماری ۳۰ ساله (۱۹۹۷-۱۹۶۸)، نشان دهنده امکان توافق بر روی میزان تخصیص ماهیانه آب با کیفیت ۱۵۸۰=TDS میلی گرم بر لیتر با توجه به معیارهای تصمیم گیران و کاهش اختلاف بین ایشان است.

کلیدواژه ها:

مدل تصمیم گیری الکتره فازی ، بهره برداری مخزن سد ، تئوری بازی ها ، کیفیت آب ، سد پانزده خرداد