بررسی روند بیابان زایی در مرکز استان خوزستان با استفاده از داده های سری های زمانی سنجش از دور

مناطق خشک اغلب تحت تاثیر فرسایش سریع خاک، تخریب زمین و بیابان زایی قرار می گیرند. داده های سنجش از دور با داشتن اطلاعات مکانی و زمانی، ابزار مناسبی جهت ارزیابی و بررسی این پدیده ها می باشند. در پژوهش حاضر از سری های زمانی شاخص های سنجش از دوری TGSI و آلبدو جهت پایش روند بیابان زایی در مرکز استان خوزستان استفاده شد. پس از محاسبه ی شاخص های ذکر شده با استفاده از تصویر سنجنده ی ETM+ برای سال های ۲۰۱۹-۱۹۹۹، مقادیر ۴۱۱ نمونه ی تصادفی انتخاب شده روی تصاویر، برای ساخت مدل فضای ویژگی Albedo-TGSI در هر سال به کار رفت و همبستگی بین متغیر ها به میزان ۸۳/۰-۴۸/۰ در سال های مختلف محاسبه گردید. سپس معادله ی درجات بیابان زاییDDI  بر اساس شیب خط برازش داده شده به­دست آمد و مقدار شاخص بیابان­زایی برای هر نقطه در هر سال محاسبه شد. در مرحله ی بعد با اعمال طبقه بندی شکست طبیعی بر روی شاخص DDI، درجات مختلف بیابان زایی و همچنین مقادیر شکست و حدی درجات مختلف برای نمونه های تصادفی حاصل شد. سپس میانگین این حدود برای هر طبقه در هر سال محاسبه شد و به­عنوان نماینده ی آن طبقه در همان سال در سری زمانی قرار گرفت. به این ترتیب ۵ سری زمانی از درجات بیابان زایی در سال های ۲۰۱۹-۱۹۹۹ به­دست آمد و در نهایت آزمون روند من کندال، برای هر سری زمانی در سطح معنی داری ۱۰% و ۵% انجام شد. نتایج نشان داد هیچ یک ازسری ها، به غیر از سری زمانی بیابان زایی زیاد، در سطح ۵% روند معناداری از خود نشان ندادند. ولی دو طبقه ی بیابان زایی شدید و بیابان زایی زیاد به­ترتیب با مقادیر p-value، ۹۰/۰ و ۵۰/۰روند معناداری در سطح ۱۰% از خود نشان دادند. همچنین نقشه ی توزیع مکانی میانگین تغییرات روند شاخص بیابان زایی در طبقات مختلف، نشان داد در مجموع، نزدیک ۸۱% منطقه در طبقات بیابان زایی شدید و زیاد با روند افزایشی بیابان زایی معنادار قرار گرفت.

کلیدواژه ها:

تصاویر +ETM ، شاخص درجات بیابان زایی ، طبقه بندی شکست طبیعی ، آزمون روند من کندال