بررسی خشک کن ترکیبی هوای گرم- میکروویو بر میزان گلیسیریزیک اسید عصاره ریشه شیرین بیان

استفاده از گیاهان دارویی به دلیل عوارض جانبی کم تر نسبت به داروهای شیمیایی و ترکیبی، این روزها مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهم ترین مراحل فرآوری پس از برداشت در حوزه گیاهان دارویی، عصاره گیری می باشد. اولین گام در تهیه عصاره عملیات خشک کردن است. از این رو انتخاب بهترین روش و اعمال مناسب ترین شرایط برای خشک کردن یک محصول حائز اهمیت است. بنابراین هدف از این پژوهش بهره مندی از شیوه نوین خشک کن ترکیبی هوای گرم- میکروویو، در فرآیند خشک کردن ریشه شیرین بیان و اثر آن بر محتوای گلیسیریزیک اسید عصاره است. طرح آزمایشات با استفاده از روش سطح پاسخ صورت گرفت و با کمک روش کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا (HPLC) میزان گلیسیریزیک اسید برآورد شده است. نتایج حاکی از آن است با افزایش توان از ۱۸۰تا ۳۶۰ وات میزان گلیسیریزیک اسید افزایش یافته است و به مقدار ۰۳/۱۴ میلی گرم بر گرم وزن خشک رسیده است. همچنین در دمای ۴۰ درجه سلسیوس میزان گلیسیریزیک اسید برابر با ۸۱/۱۲ میلی گرم بر گرم وزن خشک است و در دمای ۵۰ درجه سلسیوس این مقدار برابر با ۰۳/۱۴ میلی گرم بر گرم وزن خشک است، سپس در دمای ۶۰ درجه سلسیوس به میزان ۶۸/۱۴ میلی گرم بر گرم وزن خشک می رسد. به عبارتی با افزایش شدت توان میکروویو و افزایش دما میزان ماده موثره ریشه شیرین بیان، افزایش یافته است، اما پس از عبور از یک حد آستانه، افزایش این دو متغیر باعث کاهش میزان گلیسیریزیک اسید شده است. نتایج بررسی و مدلسازی سینتیک خشک شدن ریشه شیرین بیان نشان داد که رابطه پیج، با میزان ضریب تعیین ۹۹/۰ و مقدار مربع کای ۰۲۵/۰، بهترین تطابق با داده های تجربی مربوط به روند خشک شدن را دارد. در این پژوهش میزان گلیسیریزیک اسید در دمای خشک شدن ۶۰درجه سلسیوس در آون به بیشینه مقدار خود معادل با ۵۴/۱۵رسیده است.

کلیدواژه ها:

خشک کن ، عصاره ریشه شیرین بیان ، گلیسیریزیک اسید ، گیاهان دارویی ، میکروویو