نگاهی به وضعیت آموزشی کنیزان در عصر اول خلافت عباسی (۱۳۲- ۲۳۲ه.ق)

کنیزان یکی از طبقات اجتماعی دوره عباسی محسوب می شدند و کنیزانی که از طرق مختلف به تصرف در می آمدند، در بازار نخاسان خرید و فروش می گشتند، تا پیش از عصر اول عباسی به بحث آموزش کنیزان چندان توجهی نمی شد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی وضعیت آموزشی کنیزان در عصر اول عباسی پرداخت. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که در عصر اول عباسی تغییر و تحولاتی در جایگاه کنیزان رخ داده و اندک اندک از سیاق دوره قبلی فاصله گرفته است. در این دوران طبقه بندی از کنیزان در جامعه وجود دارد و بر حسب آن جایگاه کنیزان یکسان نیست، کنیزان با استعداد تحت آموزش افراد ماهر و اساتید برجسته آن زمان در زمینه های مختلف مانند خواندن قرآن، شعر و آواز، موسیقی و غنا، فقه و لغت و سایر علوم متبحر می شدند. صاحبان کنیزان نیز از آموزش آن ها اهداف مختلف مانند کسب درآمد، فخر فروشی، نفوذ در دربار و جاسوسی داشتند؛البته با وجود تعداد زیادی کنیز آموزش دیده در جامعه،اکثریت کنیزان تحت آموزش قرار نمی گرفتند.

کلیدواژه ها:

کنیزان ، آموزش ، خلافت عباسی ، برده داری ، اسلام