بررسی اندیشه های عرفانی در شاهنامه ی فردوسی

شاهنامه شاهکار حکیم ابوالقاسم فردوسی (۳۱۹ - ۳۹۷ شمسی)، یکی از بزرگ ترین حماسه های منظومجهان است که شامل حدود پنجاه هزار بیت در بحر متقارب مثمن محذوفیا مقصور (فعولن فعولنفعولن فعل (فعول)) است. سرایش این شاهکار جهانی حدود سی سال به طول انجامید و آخرینویرایش های فردوسی بر آن در سالهای ۴۰۰ و ۴۰۱ هجری قمری صورت گرفت. در شاهنامه سهدوره متمایز قابل تشخیص است: “دوره اساطیری”، “عهد پهلوانی” و “دوران تاریخی”. به عبارتیشاهنامه بزرگترین حماسه ملی ایران است مجموعهای بی نظیر از همه وجوه زندگی ایرانی است. نهتنها به شرح پهلوانی ها و جانبازی ها، جشن ها و سوگ ها، پیروزی و شکست ها پرداخته است بلکه بیانگرتفکرات و اعتقادات و باورهای اقوام ایرانی نیز است. در این میان رگه هایی ناپیدا و ظریف از تفکراتعرفانی را نیز میتوان در شاهنامه پیدا کرد. بسیاری از داشتان های شاهنما می توانند حامل مفاهیمرایج در ادب رسمی عرفانی است. در حالت کلی شاهنامه یک اثر عرفانی نیست. اما، خاستگاه عرفان،فطرت خداجوی انسان است و هیچ دلی پیدا نمی شود که در آن نشانی از تمایلات و تفکرات عرفانینباشد . عرفان و شخصیتهای عرفانی شاهنامه با عرفان به معنی ترک تعلقات، رستن از بند خود ومعانی اخلاقی عرفان همدوشی می کند. در این پژوهش در پی بررسی اندیشه های عرفانی در شاهنامهپرداخته شده است.

کلیدواژه ها:

شاهنامه ، حکیم ابوالقاسم فردوسی ، اندیشه های عرفانی