زیست شناسی شپشک آردآلود پنبه (Phenacoccus solenopsis (Hem.: Pseudococcidae روی درختچه ختمی چینی در شرایط صحرایی اهواز

شپشک آردآلود پنبه Phenacoccus solenopsis Tinsley آفتی مخرب در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان می­باشد که به تازگی آلودگی­ های شدیدی روی درختچه ختمی چینی Hibiscus rosa-sinensis L. در جنوب ایران ایجاد کرده است. پژوهش حاضر زیست شناسی این شپشک را روی این درختچه به عنوان مهم­ ترین میزبان آن در اهواز در شرایط صحرایی در سال­ های ۹۳-۱۳۹۲ مورد بررسی قرار داد. نتایج بررسی ­ها نشان داد که این شپشک در تمام طول سال در اهواز فعال بوده و ۱۱ نسل را سپری می­ کند.کوتاه­ ترین نسل­ های آن نسل­ های سوم، چهارم و پنجم می ­باشند که از نیمه دوم اردیبهشت تا نیمه دوم تیر به­ ترتیب ۸۴/۰±۶۳/۲۱، ۰۱/۱±۴۸/۲۱ و ۵۵/۱±۱۱/۲۳ روز بدون اختلاف معنی ­دار طول کشیدند. نسل یازدهم به عنوان طولانی­ ترین نسل از اواسط آذر شروع و تا اوایل فروردین به مدت ۶۳/۱۹±۲۰/۹۰ روز به طول انجامید. نحوه­ ی تولیدمثل ماده ها به صورت دوجنسی بود و در هیچ کدام از نسل­ ها بکرزایی مشاهده نشد. بیشترین میانگین باروری متعلق به ماده­ های نسل هشتم در مهر ماه و به میزان ۰۰/۳۵±۱۹/۴۳۲ پوره بود. کمترین میانگین باروری نیز در ماده­های نسل دهم در زمستان و به میزان ۳۳/۱±۵۸/۱۰ تخم مشاهده شد. کمترین و بیشترین نسبت جنسی به­ ترتیب ۶۹% و ۹۶% و در نسل­ های نهم و یازدهم مشاهده شد. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که شپشک آردآلود پنبه روی درختچه­ ی ختمی چینی از ظرفیت تولیدمثل بالایی برخوردار بوده و می ­تواند به خوبی در شرایط نامساعد تابستان اهواز به رشد و نمو خود ادامه دهد. این نتایج می­ تواند در تعیین راهکارهای مدیریت این آفت مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

Phenacoccus solenopsis ، ختمی چینی ، باروری ، طول دوره ی رشد