بازتاب آموزه های تربیتی اجتماعی اشعار پسامشروطه: مطالعه موردی ملک الشعرای بهار و احمد شاملو

شرایط سیاسی و اجتماعی مشروطه باعث تشویق و تشدید نگاه انتقادی، تربیتی شاعران این دوره و دوره پسامشروطه بوده است. به خاطر جایگاه جریان ساز ملک الشعرای بهار و احمد شاملو _به عنوان منتقدان وضیعت اجتماعی، اخلاقی زمان_ اشعار ایشان برای پژوهش پیش رو انتخاب شده است. در این مقاله گردآوری داده ها به صورت «کتابخانه ای» و روش انتخاب ابیات به شیوه «هدفمند» صورت پذیرفته است. هدف از این پژوهش، بررسی اشتراکات و افتراقات آموزه های تربیت_ اجتماعی در اشعار ایشان است. در همین راستا، پژوهش حاضر به شیوه «تحلیلی تطبیقی» در پی پاسخ به چگونگی نگرش این دو شاعر در خصوص شالوده های اخلاق اجتماعی: (ازجمله عدالت اجتماعی، حقوق زن، جهل عمومی، آزادی، فقر، خودآگاهی اجتماعی و ستم ستیزی) است. نوآوری پژوهش در این است که برای نخستین بار، دو شاعر از دو گونه و مکتب متفاوت شعری _یکی در مکتب بازگشت و دیگری در سپیدسرایی_ به لحاظ نگرش تربیت اجتماعی مقایسه می شوند. از آنجا که غلبه وجه سیاسی اشعار شعرای این دوران، باعث در سایه ماندن وجوه دیگر (به ویژه وجه تربیتی) آن شده است؛ از این روی، ضروت توجه پژوهشگران به وجوه دیده نشده این گونه اشعار، انکارناپذیر می نماید.

کلیدواژه ها:

تربیتی اجتماعی ، تحلیلی تطبیقی ، مشروطه ، ملک الشعرای بهار ، احمد شاملو