تبیین ابعاد شخصیت نجمالدین رازی در مرصادالعباد با رویکرد نظریه کارن هورنای

کارن هورنای، ازجمله روانشناسانی است که درزمینه شخصیت، تحقیقات گسترده ای انجام داده وآن را در قالب نظریه روانکاوی اجتماعی ارائه داده است. او با در نظر گرفتن نقش عوامل محیطی واجتماعی در شکل گیری شخصیت، به سه تیپ شخصیتی مهرطلب، عزلت طلب و برتری طلب قائل است.البته هورنای، معتقد است که فرد بهنجار، با هماهنگ کردن این سه گرایش، تعارضات درونی خود راحل میکند. مقاله حاضر، با روش تحلیلی- توصیفی و به شیوه کتابخانه ای انجام شده و درصدد واکاویشخصیت نجم الدین رازی در مرصادالعباد، با تکیه بر این الگوهای سه گانه است. نتایج، نشان میدهد کهرازی در برهه های مختلف زندگی، با توجه به شرایطی که در آن قرار گرفته، حالات روحی و خصوصیاترفتاری تیپ های سه گانه را از خود بروز داده است. ویژگی هایی همچون توجه به خواسته های دیگران،متابعت از دیگران، نیاز به تایید دیگران، نیاز به تکیه گاهی قدرتمند، مهربانی و نداشتن جسارت،نشان دهنده شخصیت مهرطلبی رازی و وابستگی نداشتن به تعهدات بلندمدت، مرموز و پنهانکار بودن،خلوت گزینی، اجتناب از دیگران، خاموشی و رازداری نیز بازتابی از شخصیت عزلت طلب وی است.همچنین، انتقاد از دیگران و خصومت با دیگران، شخصیت برتری طلب او را آشکار می کند. علیرغممحسوس بودن جنبه مهرطلبی شخصیت رازی، نمی توان به طور حتم، وی را در شمار افراد نابهنجاردانست؛ بنابراین، با در نظر گرفتن اینکه رازی یک عارف است، میتوان گفت که ظهور این بعد درشخصیت وی، از اثرات حمله مغول بوده که یک برهه از زندگی رازی را در بر گرفته است.

کلیدواژه ها:

شخصیت ، کارن هورنای ، نجم الدین رازی ، مرصادالعباد