بررسی شاخصهای فتوسنتزی و عملکرد دانه ارقام مختلف گندم در تاریخهای کاشت زودهنگام، معمولی و تاخیری

در دهه های گذشته محور اصلی تحقیقات در غلات معرفی ارقام پرمحصول در شرایط بهینه بوده است. بنابراین شناسایی ارقام گندم که در تاریخ های مختلف کاشت عملکرد قابل قبولی دارند، مورد توجه میباشد. این آزمایش به صورت کرت های خردشده با سه تکرار و در دو سال ۹۶-۱۳۹۵ و ۹۷-۱۳۹۶ انجام گردید. عامل اصلی سه تاریخ کاشت (۲۰ مهر، ۲۰ آبان و ۲۰ آذر به عنوان تاریخ کاشت های زودهنگام، معمولی و تاخیری) و عامل فرعی ارقام گندم (زارع با عادت رشد زمستانه، حیدری، پیشگام و الوند با عادت رشد بینابین و سیروان و پیشتاز با عادت رشد بهاره) بود. نتایج نشان داد که تاخیر در کاشت سبب کاهش جذب عناصر غذایی و افزایش ضریب استهلاک نوری شد. کارایی مصرف نوری در تاریخ کاشت ۲۰ آذر نسبت به تاریخ کاشت ۲۰ مهر در سال های ۹۶-۱۳۹۵ و ۹۷-۱۳۹۶ به ترتیب کاهش ۲۷ و ۲۵ درصدی نشان داد. در تاریخ کاشت ۲۰ آذر ارقام سیروان و پیشتاز با عادت رشد بهاره ضریب استهلاک نوری پایین تر و سرعت فتوسنتز بالاتری نسبت به ارقام زمستانه و بینابین نشان دادند. تاریخ کاشت ۲۰ مهر و ۲۰ آبان بیشترین عملکرد دانه در ارقام با عادت رشد زمستانه و بینابین به دست آمد. از سوی دیگر در تاریخ کاشت ۲۰ آذر عملکرد دانه در ارقام با تیپ رشد بینابین و بهاره نسبت به رقم زمستانه بیشتر بود. در مجموع تاخیر در کاشت سبب کاهش معنی دار عملکرد دانه به ویژه در رقم با تیپ رشد زمستانه شده است. بنابراین در کشت تاخیری استفاده از ارقام بینابین و بهاره قابل توصیه می باشد.

کلیدواژه ها:

تیپ رشد ، شاخص برداشت ، کارایی مصرف نور ، نیتروژن برگ