تدوین برنامه مداخله ای مبتنی بر دلبستگی به خدا و بررسی اثربخشی آن بر طرحواره های ناکارآمد معنوی و بهزیستی معنوی

زمینه و هدف: طرحواره های ناکارآمد معنوی سازگاری ما با قوانین خداوندی، اجتماع را در محیط های زندگی دچار مشکل می کنند،  پژوهش حاضر با هدف تدوین برنامه مداخله ای مبتنی بر دلبستگی به خدا و بررسی اثربخشی آن بر طرحواره های ناکارآمد معنوی و بهزیستی معنوی انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر از منظر روش شناختی،  طرح پژوهش نیمه آزمایشی  با پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه  بود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی کارکنان شرکت نفت فلات قاره در سال ۱۳۹۸ تشکیل دادند. نمونه این مطالعه ۶۰ نفر بودند که بر اساس ملاک­های ورود و خروج به مطالعه، به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر زیر گروه ۲۰ نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش نامه طرحواره های ناکارآمد معنوی (محقق­ساخته)، دلبستگی به خدا روات و کرکپاتریک (۲۰۰۲) و بهزیستی معنوی پالوتزین و الیسون (۱۹۸۲) بود که در مراحل پیش آزمون، پس آزمون توسط تمامی شرکت کنندگان تکمیل گردید. جلسات دلبستگی به خدا  براساس پروتکل درمانی وزیری، کاشانی و اکبری (۱۳۹۶) برای شرکت کنندگان گروه آزمایش در ۹ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای برگزار شد، در حالی که شرکت کننندگان گروه گواه، مداخله ای دریافت نکردند. داده های پژوهش با بهره گیری از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره  و استفاده از  نرم افزار SPSS-۲۲ تحلیل شدند. یافته ­ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه در متغیرهای محرومیت هیجانی نسبت به خدا (۲۹/۱۶= Fو ۰۰۱/۰>p)؛ رها شدگی معنوی (۸۵/۶= Fو ۰۳/۰>p)؛ نقص و شرم معنوی (۸۳/۱۰= Fو ۰۰۱/۰>p)؛ آسیب­پذیری معنوی (۶۵/۱۲= Fو ۰۰۱/۰>p)؛ خویشتن تحول نیافته معنوی (۳۱/۸= Fو ۰۲/۰>p)؛ اطاعت معنوی (۸/۱۴= Fو ۰۰۱/۰>p)؛ معیارهای سرسختانه معنوی (۵۶/۱۱= Fو ۰۰۱/۰>p)؛ استحقاق/بزرگ­منشی معنوی (۹۶/۱۱= Fو ۰۰۱/۰>p)؛ منفی گرایی/بدبینی (۸/۱۹= Fو ۰۰۱/۰>p) و کفر و شرک  (۲۳/۱۳= Fو ۰۰۱/۰>p) تفاوت معنی­دار وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، مداخله مبتنی بر کیفیت دلبستگی به خدا به بهبود تمام مولفه های طرحواره های ناکارآمد معنوی و بهزیستی معنوی منجر شد.

کلیدواژه ها:

attachment to God ، dysfunctional spiritual schemas ، spiritual well-being ، دلبستگی به خدا ، طرحواره های ناکارآمد معنوی ، بهزیستی معنوی