تخمین میزان مصرف دخانیات با لحاظ تاثیر مالیات و قیمت وسایر مولفه های کلان اقتصادی در راستای سیاست کاهش مصرف

سال گذشته ایرانی ها ۶۵ میلیارد نخ سیگار و بیش از ۱۰ هزار تن تنباکوی قلیان مصرف کرده اند. ماحصل اینها، ۴۰ هزار میلیاردتومان گردش مالی است که گفته میشود بازار دخانیات ایران طی سال گذشته در برآورد حداقلی آن را دشت کرده است.به این اعداد دقت کنید: هشت شرکت بین المللی در سال گذشته ۱۴۰ میلیارد دلار سیگار فروخته اند؛ سالانه ۸ میلیون نفر در سراسرجهان بر اثر پیامدهای مصرف محصولات دخانی می میرند، در ایران سالانه ۶۰ هزار نفر بر اثر مصرف دخانیات جان خود را از دستمیدهند؛ سال گذشته ایرانی ها ۶۵ میلیارد نخ سیگار مصرف کرده اند؛ یعنی به ازای هر ایرانی ۷۸۳ نخ سیگار دود شده است. البتهبازار دخانیات تنها در سیگار خلاصه نمی شود و طبق آمارها، ایرانی ها طی سال گذشته بیش از ۱۰ هزار تن تنباکوی قلیان مصرفکرده اند. ماحصل اینها، ۴۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی است که گفته می شود بازار دخانیات ایران طی سال گذشته در برآوردحداقلی آن را دشت کرده است. این اعداد و ارقام تنها بخشی از آمارهای اقتصادی حوزه سیگار و دخانیات است؛ چراکه در کنار اینآمار و ارقام، سالانه به واسطه پیامدهای مصرف دخانیات، زیان چشمگیری هم به سیستم بهداشتی کشور وارد میشود. به واسطهاین زیان و ضررهای مادی و معنوی که مصرف دخانیات به جامعه وارد می کند، در سطح جهان کشورهای مختلف نرخ های مالیاتیسنگینی روی مصرف دخانیات اعمال کردهاند که تا حدودی در کاهش مصرف تاثیر داشته ، اما مهمتر از آن، درآمدهای چشمگیریرا عاید دولتها کرده که این درآمدها مستقیما در سیستم بهداشتی و درمانی و کمک های اجتماعی مصرف می شود. پژوهش حاضربا ارائه مدلی رگرسیونی خطی (OLS) با بررسی عوامل کلان اقتصادی در کنار قیمت و مالیات تاثیر این مولفه ها بر میزان مصرف را بررسی کرده و نتایج حاکی از آن است که مالیات و افزایش قیمت دخانیات تاثیر به نسبت بیشتری در مقایسه با سایر مولفه بر کاهش میزان مصرف دخانیات را دارند.

کلیدواژه ها:

دخانیات ، مالیات ، رگرسیون خطی