بررسی اپیدمیولوژیک خوددرمانی و عوامل مرتبط با آن در بین مراجعه کنندگان به داروخانه های سطح شهر بیرجند در سال ۹۳-۱۳۹۴

زمینه و هدف: امروزه پیشرفتهای علمی و صنعتی در زمینه پزشکی و داروسازی، امکان دسترسی به انواع داروها را فراهم آورده است. چنانچه این دسترسی با نظارت صحیح همراه نباشد، میتواند موجب مصرف خودسرانه داروها گردد. مطالعه حاضر با هدف تعیین اپیدمیولوژی خوددرمانی و عوامل مرتبط با آن در مراجعه کنندگان به داروخانههای سطح شهر بیرجند انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه توصیفی-تحلیلی، به روش نمونهگیری طبقهای تصادفی بر روی ۹۴۴ نفر از مراجعه کنندگان به داروخانههای شهر بیرجند در زمستان و بهار ۱۳۹۳-۱۳۹۴ انجام شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه روا و پایا جمعآوری شد. داده ها پس از ورود به نرمافزار SPSS (ویرایش ۱۹)، با کمک آزمونهای آماری Chi-Square، t-test مستقل، Mann– Whitney، Kruskal– Wallis و Tukey در سطح معنیداری ۰۵/۰P< تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سنی افراد شرکت کننده ۸/۱۰±۸/۳۲ سال بود. ۵/۸۴% از افراد مصرف خودسرانه دارو را بیان کردند که ۵۸% آنها مرد بودند. بیشترین مصرف خودسرانه مربوط به داروهای سرماخوردگی و حساسیت (۴/۶۱%) و مسکن ها (۹/۴۳%) بود. در بین شرکت کنندگان در مطالعه، ۳۳% آنها عدم دسترسی به پزشک، ۵/۴۴% آنها دسترسی راحت به دارو توسط داروخانه و ۶/۳۰% آنها تجویز نسخه مشابه از سوی پزشک را از مهمترین دلایل مصرف نابجای دارو عنوان کردند. نتیجه گیری: مصرف نابجای دارو در جامعه مورد مطالعه بسیار بالا بوده که عمدتا، در دسته داروهای سرماخوردگی، مسکن و آنتی بیوتیک می باشند. دسترسی آسان به دارو در داروخانه ها، احتمالا مهم ترین عامل خوددرمانی محسوب می شود.

کلیدواژه ها:

Self medication ، Drug ، Epidemiology ، Pharmacy Clients ، Birjand. ، خوددرمانی ، دارو ، اپیدمیولوژی ، مراجعه کنندگان داروخانه ، بیرجند