طراحی مدل جلب مشارکت براساس مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر آن در حوزه محیط زیست

زمینه و هدف: مشارکت اجتماعی یکی از ارکان اساسی در تکامل به سوی شکل های سازگارانه حکمرانی خوب است و دستیابی به مشارکت موثر و آگاهانه در حوزه محیط زیست کار ساده ای نیست که یکی از دلایل اصلی آن، ممکن است این موضوع باشد که مولفه های آن در سیاستگذاری ها و برنامه ریزی ها به درستی درک نشده است. پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل تعاملی و فرایندی و ترسیم ارتباطات ساختاری جلب مشارکت در حوزه محیط زیست با تاکید بر عوامل موثر و محدودیت های آن انجام شده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با روش آمیخته انجام شد، همچنین ابزار گردآوری داده ها مصاحبه و پرسشنامه خبرگان می باشد. در این مطالعه از روش مدلسازی ساختاری-تفسیری برای ساختاربندی و ترسیم روابط تعاملی استفاده شد. در نهایت با استفاده از تحلیلMICMAC ، شاخص ها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بررسی شدند.  یافته ها: برطبق یافته ها ۱۳ مولفه شرایط حاکم بر جامعه، اعتماد اجتماعی، احساس تعلق اجتماعی، مسئولیت پذیری اجتماعی، عوامل فردی شخصیتی، زمینه و امکان مشارکت، انگیزه مشارکت، دانش و آگاهی، محدودیت اجتماعی - فرهنگی، محدودیت ساختاری- قانونی، محدودیت اقتصادی، محدودیت اجرایی، مشارکت اجتماعی در حفظ محیط زیست، شناسایی و در شش سطح طبقه بندی شدند، به گونه ای که شرایط حاکم بر جامعه در سطح ششم و مشارکت اجتماعی در حفظ محیط زیست در سطح اول قرار گرفتند.  بحث و نتیجه گیری: شناخت مولفه های موثر بر مشارکت و روابط علی بین آنها به مدیران و تصمیم گیران کمک می کند که با هزینه های کمتر و اثربخشی بیشتر بتواند در جهت کاهش معضلات و چالش های محیط زیستی، ایجاد سیاست های یکپارچه، تصمیمات راهبردی و ... تلاش نمایند.

کلیدواژه ها:

مشارکت اجتماعی ، حوزه محیط زیست ، مدلسازی ساختاری تفسیری ، عوامل موثر ، محدودیت های مشارکت ، ایران