تعیین عناصر موجود در برخی گونه های برنج ایرانی با استفاده از روش بینابنمایی فروشکست القایی لیزری

سابقه و هدف: غلات از اجزای مهم رژیم غذایی سالم و مناسب به شمار میرود. برنج یکی از پرمصرفترین غلات در جهان و یکی از اجزای اصلی سبد غذایی مردم ایران است. هدف از این مطالعه معرفی یک روش جدید آنالیز عنصری برای بررسی عناصر ضروری و فلزات مضر موجود در تعدادی از انواع برنج ایرانی با استفاده از روش بینابنمایی فروشکست القایی لیزری میباشد. مواد و روشها: شش نوع برنج پرمصرف تولیدی در سال ۱۳۹۲ که در نقاط مختلف کشور کشت شده اند، از بازار جمع آوری گردید. هرکدام از انواع برنج ها هفت بار با استفاده از سیستم LIBSCAN۱۰۰ تحت آنالیز طیفی قرار گرفت. سپس طیفهای ثبت شده توسط نرم افزار Plasus Specline مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافتهها: در این مطالعه عناصر ضروری و فلزات مضر موجود در نمونهها مورد آنالیز قرار گرفت. میانگین میزان غلظت روی ۶۶/۹۳، فسفر ۶۶۶/۸۷، آهن ۳۴۸، پتاسیم ۱۶۶/۳۷۹، کلسیم ۶۶۶/۳۴۳، فلور ۲۲، کروم ۳ ظرفیتی ۸۴۸/۲۴ و منیزیم ۸۳۳/۱۰۷۱ میلی گرم بر کیلو گرم تعیین گردید. در حالی که این میانگین در مورد عناصر مضر سرب، جیوه ، نیکل، کروم ۶ ظرفیتی و آرسنیک به ترتیب ۰۹۵/۶ ، ۷۳۳/۰، ۹۶۳/۰، ۳۹۱/۲ و ۹۴۰/۰ میلی گرم بر کیلو گرم محاسبه گردید. درهیچ یک از نمونهها کادمیوم یافت نشد. آنالیزهای فوق به صورت جداگانه برای هرکدام از انواع برنجها انجام شد. استنتاج: نتایج آنالیز بیانگر این بود که در میان عناصر ضروری، منیزیم بیشتر ازسایر عناصر موجود بود. در میان انواع برنج های مورد آزمایش برنج لنجان اصفهان ازنظر عناصر ضروری، غنیتر میباشد. از نظر آلودگی به فلزات مضر، عنصر کروم ۶ ظرفیتی بیش از همه در نمونهها یافت شد و هچنین برنج نوع طارم محلی نسبت به سایر انواع برنجها، سالم تر بود. تکنیک بینابنمایی فروشکست القایی لیزری روشی سریع، غیر مخرب، دارای توانایی آنالیزی همزمان چند عنصری و بدون نیاز به آمادهسازی نمونه بوده که کاربردهای فراوانی در آنالیز تولیدات صنایع غذایی دارد.

کلیدواژه ها:

Iranian rice ، Laser Induced Breakdown Spectroscopy ، necessary elements ، harmful metals ، برنج ایرانی ، بینابنمایی فروشکست القایی لیزری ، فلزات مضر ، عناصر ضروری