بازآفرینی اسطوره «عولیس» در شعر معاصر عربی

پژوهش حاضر می کوشد چگونگی حضور شخصیت اسطوره­ای «عولیس» و شیوه های فراخوانی و به کارگیری آن را از سوی سه شاعر مهم معاصر عربی، همچون محمود درویش (۱۹۴۱-۲۰۰۸) محمد عمران (۱۹۶۲-۱۹۸۳) و یوسف الخال (۱۹۱۷-۱۹۸۷) مورد بررسی و نقد قرار دهد؛ بدین جهت که نامبردگان برای القای مفاهیم مورد نظر خود به مخاطب از این چهره اسطوری بهره ها بردند و کوشیدند با کمک آن، رمزگونه به ترسیم دغدغه های شخصی و غیر شخصی بپردازند. چنین استنباط می شود که این شاعران از اسطوره یاد شده خوانش سیاسی- اجتماعی داشته اند و با الهام گیری از تجربه های سنتی وی، در پی رسیدن به «پنه لوپه» معاصر خویش، یعنی سرزمین غصب ­شده کشورشان هستند. «عولیس» در شعر آنان شخصیتی میهن خواه و پر دغدغه ای است که از دردی مشترک می نالد و همچون پیش، تلاش و انتظار در دستور کار خود دارد. از سویی دیگر آنان به کمک این اسطوره، سعی داشتند اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی کشورهای عربی را به چالش بکشانند و در همان حال که کوشیدند با بیان سمبولیک، ادبیت متن شعری خود را دو چندان کنند.

کلیدواژه ها:

اسطوره ، عولیس ، شعر معاصر ، آوارگی ، پایداری ، خوانش سیاسی- اجتماعی