افزایش عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان با مصرف تلفیقی فسفر و لجن فاضلاب در شرایط آبیاری مطلوب و محدود

برای بررسی تاثیر لجن فاضلاب (SS) و سوپرفسفات تریپل (TSP) بر عملکرد و اجزای عملکرد آفتابگردان روغنی (Helianthus annuus L.) در شرایط آبیاری مطلوب و محدود، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوی و در شرایط مزرعه ای انجام شد. عامل های آزمایش شامل زمان آبیاری در دو سطح (آبیاری مطلوب و محدود به ترتیب پس از ۶۰ و ۱۵۰ میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A)، TSP در سه سطح (صفر، ۱۰۰ و ۲۰۰ کیلوگرم در هکتار)، SS در چهار سطح (صفر، ۲/۱۴، ۴/۲۸ و ۷/۵۶ تن در هکتار) و سال در دو سطح (۱۳۹۳ و ۱۳۹۴) با سه تکرار بودند. نتایج تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر سال به استثنای وزن هزار دانه، تعداد دانه در بوته و درصد پوکی بر سایر صفات معنادار بود. با وجود اینکه آبیاری محدود (تنش کم آبی) سبب افزایش معنادار درصد پوکی شد ولی وزن هزار دانه، وزن و تعداد دانه در بوته، قطر طبق و عملکرد دانه نسبت به شرایط آبیاری مطلوب به طور معناداری کاهش یافتند. بیشترین وزن هزار دانه، وزن و تعداد دانه در بوته، قطر طبق و عملکرد دانه و کمترین درصد پوکی در شرایط آبیاری مطلوب از تیمار تلفیقی ۲۰۰ کیلوگرم TSP+۷/۵۶ تن SS در هکتار و در شرایط آبیاری محدود از تیمارهای تلفیقی ۱۰۰ کیلوگرم TSP+۷/۵۶ تن SS در هکتار و ۷/۵۶ تن SS به تنهایی به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف تلفیقی TSP و SS در کاهش اثرهای منفی تنش خشکی در آفتابگردان موثر بود. برای کاهش مصرف کودهای شیمیایی، افزایش عملکرد دانه آفتابگردان و توسعه کشاورزی پایدار، در شرایط آبیاری مطلوب، مصرف تلفیقی ۲۰۰ کیلوگرم TSP+۷/۵۶ تن SS در هکتار و در شرایط آبیاری محدود، مصرف ۱۰۰ کیلوگرم TSP+۷/۵۶ تن SS در هکتار می تواند در شرایط مشابه توصیه شود.

کلیدواژه ها:

تنش کم آبی ، دانه های روغنی ، کشاورزی پایدار ، مدیریت تلفیقی تغذیه گیاه