اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه برخی ژنوتیپ های کلزا

به منظور بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و همچنین شناسایی ژنوتیپ های متحمل به خشکی و دارای پتانسیل عملکرد بالا تعداد سیزده ژنوتیپ کلزا شامل کرج۱، کرج۲، کرج۳، طلایه، زرفام، اوکاپی، لیکورد، Slm۰۴۶، مودنا، WPN۵، اپرا،WPN۲ و G.KH۳۰۵ در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی آخر فصل (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسلام آباد غرب به مدت دو سال زراعی (۱۳۹۱-۱۳۸۹) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر تنش خشکی آخر فصل بر همه صفات به جز درصد روغن دانه، تعداد شاخه های فرعی و وزن هزار دانه معنی دار بود. عملکرد دانه در اثر تنش خشکی به میزان ۲۰ درصد کاهش یافت. میانگین عملکرد دانه ارقام کلزا در شرایط آبیاری کامل ۴۵۸۶ کیلوگرم در هکتار و در شرایط تنش ۳۷۳۶ کیلوگرم در هکتار بود. این کاهش حاصل تاثیر پذیری اجزای عملکرد دانه یعنی تعداد خورجین درگیاه و تعداد دانه در خورجین از تنش خشکی بود. مقایسه میانگین داده ها نشان داد که عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سال اول برتر از سال دوم بودند. دلیل آن شرایط مساعدتر زراعی و آب و هوایی در سال اول اجرای پژوهش بود. ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر کلیه صفات به استثنای درصد روغن دانه تفاوت معنی داری داشتند. بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری کامل و تنش خشکی متعلق به ژنوتیپ G.KH۳۰۵ به ترتیب با ۵۲۳۰ و ۳۹۴۱ کیلوگرم در هکتار بود.

کلیدواژه ها:

کلزا ، کمبود آب ، کاهش عملکرد ، درصد روغن