ارزیابی تنظیم اسمزی، فنل کل، پروتئین و آنزیم­های آنتی اکسیدان در چهار جمعیت از رازیانه تحت تیمار شوری با کاربرد ورمی­کمپوست

رازیانه گیاهی دارویی است که تمام قسمت­ های آن به روش ­های مختلف مورد استفاده انسان قرار می­گیرد. این گیاه نسبتا حساس به شوری است. با هدف بررسی اثر ورمی کمپوست بر افزایش تحمل به ­شوری در چهار جمعیت رازیانه (مشهد، ارومیه، شیراز و بوشهر) در مرحله رویشی گیاه، آزمایشی به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در هر نمونه در سطح گلخانه با تاکید بر ارزیابی تعدادی از شاخص های حفاظت اسمزی و آنتی­ اکسیدانی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی با چهار سطح شوری (صفر، ۴۰، ۸۰ و۱۲۰ میلی­مول کلرید سدیم) و دو سطح ورمی ­کمپوست (صفر و ۵ درصد حجمی-حجمی) طراحی شد. بعد از برداشت، بخش های ریشه از ساقه به منظور آنالیز برخی صفات بیوشیمیایی تفکیک شدند. تنش شوری سبب کاهش محتوای قند محلول کل و نشاسته در بخش­ هوایی و افزایش این شاخص ها در قسمت ریشه جمعیت­ های مورد مطالعه شد. همچنین تحت بروز تنش در محیط، محتوای پرولین بخش­ هوایی و ریشه، آمینواسید آزاد کل، فنول کل، فعالیت آنزیم های گایاکول پراکسیداز و کاتالاز در جمعیت­ های رازیانه افزایش یافت، درحالی­ که محتوای پروتئین محلول کل و آنتوسیانین کاهش نشان دادند. تیمار ورمی کمپوست باعث افزایش محتوای کربوهیدرات های محلول، پروتئین محلول، آمینواسیدهای آزاد، پرولین، فنول کل و آنتوسیانین و کاهش فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در بخش­ هوایی و نیز محتوای نشاسته در ریشه جمعیت­ های رازیانه طی شرایط بدون تنش و تحت تنش گردید. علی­رغم مشاهده پیچیدگی در تغییرات شاخص های موردبررسی که وابسته به نوع جمعیت و دوز تنش بود، نتایج ما نشان می دهد کاربرد ورمی کمپوست با غلظت ۵ درصد توانسته است باعث بهبود حفاظت اسمزی و آنتی اکسیدانی در جمعیت های مورد مطالعه رازیانه تحت تنش شوری گردد.

کلیدواژه ها:

anthocyanin ، catalase ، guaiacol peroxidase ، organic fertilizer ، osmotic protector ، آنتوسیانین ، کود ارگانیک ، حفاظت­ کننده اسمزی ، کاتالاز ، گایاکول پراکسیداز