بررسی کیفیت آب های زیرزمینی برای مصارف کشاورزی در بخش هایی از استان کرمان

این پژوهش به منظور بررسی کیفی آب زیرزمینی بخش هایی از شمال و مرکز استان کرمان انجام شد و از محدوده هشت شهرستان (کرمان، زرند، بم، بردسیر، جیرفت، بافت، فاریاب و رفسنجان) تعداد ۵۳۴ نمونه آب از منابع آب زیرزمینی برداشت گردید و غلظت یونهای Na+، Ca+۲، Mg+۲، Cl-، SO۴-۲، HCO۳-۲ تعیین شد. همچنین شاخص هایی مانند کل مواد جامد محلول (TDS)، نسبت جذب سدیم (SAR)، شاخص نفوذپذیری (PI)، بی کربنات سدیم باقیمانده (RSBC)، هدایت الکتریکی (EC)، پتانسیل شوری (PS)، خطر منیزیم (MH)، سختی آب (TH)، درصد سدیم محلول در آب (SSP) تعیین و ارزیابی شد. برای رسم نمودار های بررسی و مقایسه خصوصیات آب از نرم افزار AqQA استفاده گردید. بر اساس نتایج، بیش از ۳۷% از منابع مورد مطالعه از نظر شوری در ردیف آب های نامناسب (شوری بالاتر از dS/m ۲) قرار داشت. شهرستان های زرند و رفسنجان از نظر شاخص های کیفیت آب زیر زمینی در شرایط نامطلوبی قرار داشت چرا که شاخص های EC، SAR، PS، TH، SSP و MH در یکی یا هر دوی این شهرستان ها در شرایط بحرانی بود، ولی از نظر استاندارهای آب کشاورزی، اغلب دیگر مناطق مطالعه شده دارای آب با کیفیت مناسبی بود. تیپ ترکیبی آب زیر زمینی در تمامی مناطق Ca-Mg-SO۴-Cl به­دست آمد، به طوری که در شهرستان های شمالی تر استان مانند رفسنجان، زرند، بردسیر و همچنین شهرستان های بم و کرمان آنیون غالب آب کلر بود در حالی که در مناطق فاریاب، بافت و جیرفت وضعیت آنیونهای غالب آب کمی به سمت سولفاته شدن پیش می رود. در منابع آب مورد مطالعه در اغلب شهرستان ها Na+>Mg۲+>Ca۲+ است و آنیون غالب کلر را دارند و بی کربنات کمی نسبت به سایر آنیونها در نمونه های آب مشاهده گردید. همچنین بر اساس نتایج، رخساره غالب آب در تمامی مناطق Na-Cl و Mg-Cl بود، لذا لازم است آبها با مدیریت صحیح مورد استفاده قرار گیرند و متناسب با شرایط شیمیایی آنها گیاه مناسب انتخاب شود.

کلیدواژه ها:

نرم افزار AqQA ، خطر منیزیم ، سختی آب