تحلیل تغییرات زمانی و مکانی آب مورد نیاز گلخرابی در اراضی شالیزاری شبکه آبیاری سپیدرود با استفاده از اطلاعات رطوبت خاک ماهوارهSMAP
محل انتشار: فصلنامه پژوهش آب در کشاورزی، دوره: 37، شماره: 3
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 95
فایل این مقاله در 22 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_WRA-37-3_001
تاریخ نمایه سازی: 25 آذر 1402
چکیده مقاله:
بهمنظور تحلیل تغییرات زمانی و مکانی مقدار آب موردنیاز برای گلخرابی (خاکورزی خاک اشباع) در سطح اراضی شبکه آبیاری سپیدرود، دادههای روزانه رطوبت خاک ماهواره SMAP در دوره هفت ساله (۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱) استفاده شد. مرحله گلخرابی اراضی شالیزار از ۲۰ فروردین تا ۱۰ خرداد در نظر گرفته شد و پساز دستهبندی براساس احتمال وقوع مختلف (۱، ۱۰، ۲۵، ۵۰، ۷۵، ۹۰ و ۹۹ درصد) بررسی گردید و با استفاده از محاسبات رستری مورد تحلیل قرار گرفت. بهمنظور صحتسنجی محاسبات، مقادیر پیشبینی شده با استفاده از آماره های ارزیابی میانگین خطای مطلق (MAE)، میانگین اریب خطا (MBE) و ریشه میانگین نرمال شده مربعات خطا (NRMSE)، با مقادیر رطوبت اشباع خاک ۳۲۱ نمونه با مختصات جغرافیایی معین، که قبلا اندازه گیری شده بود، مقایسه شد. نتایج نشان داد که در تمام سناریوهای رطوبتی (از مرطوبترین تا خشک ترین)، مناطق کوهپای های، رطوبت کمتری نسبت به اراضی جلگه ای و خصوصا مناطق پست داشتند و رطوبت خاک در طول دوره رشد روندی کاهشی نشان میداد. سرعت این کاهش به تدریج بیشتر شده و در مناطقی مشاهده شد که در انتهای فصل گلخرابی (دهه اول خرداد) به ۲% در روز رسید. حجم آب ناخالص موردنیاز گلخرابی از مرطوبترین به خشک ترین سال روند افزایشی داشت و در میانه فصل (۱۳ تا ۱۵ اردیبهشت) بهترتیب از ۱۶۹۳ تا ۲۹۸۳ مترمکعب در هکتار و در انتهای فصل گلخرابی بهترتیب از ۲۴۹۶ تا ۳۶۰۲ مترمکعب در هکتار به دست آمد. نتایج صحت سنجی نشان داد که مقادیر MAE، MBE و NRMSE بهترتیب ۴/۲۶%، ۱/۵۹%، و ۱۵% بود که برآوردی مناسب را نشان میداد. یافته ها نشان داد که تاخیر در انجام گلخرابی، میزان آب مصرفی موردنیاز گلخرابی را افزایش میدهد (۳۴/۱ متر مکعب بر هکتار به ازای هر روز تاخیر در سال نرمال). بنابراین، در تمامی شرایط به ویژه در سالهای خشک، برای صرفه جویی درآب برای عملیات گلخرابی در شالیزارهای این شبکه بهتر است رهاسازی و تامین آب موردنیاز از منابع آبی محلی (آببندان و چاه) یا از سد سپیدرود در اوایل اردیبهشت انجام شود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمد رضا یزدانی
استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران.
ابراهیم اسعدی اسکویی
استادیار پژوهشی، پژوهشکده اقلیم شناسی و تغییر اقلیم، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، مشهد، ایران.
اصغر رحمانی
دانشجوی دکتری، دانشگاه تهران، گروه علوم خاک، کرج، ایران.
ناصر دوات گر
دانشیار پژوهشی، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
بهاره دلسوز خاکی
محقق، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :