بررسی تجربی تاثیر رسوبات بر ضریب تخلیه در سرریزهای مثلثی، مستطیلی، اوجی و روگذر در کانال باز

در این پژوهش اثر رسوبات بر ضریب تخلیه در سرریزهای مثلثی ، ، مستطیلی، اوجی و روگذر در جریان پایدار یکنواخت مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفته است. برای انجام آزمایش از دو دستگاه کانال باز به طول­های (برای بده­های کم) و (برای بده­های زیاد) با توانایی نصب سرریزهای مورد نظر، استفاده شده است. آزمایش­ها برای کانال ۷ متری با سه شیب ، و و برای کانال ۵ متری با شیب ، در دو حالت جریان آب خالص و جریان آب با رسوبات انجام شده است. در کانال ۷ متری بده بین ۸ لیتر بر ثانیه بر واحد عرض ( ) تا ۷/۱۴ لیتر بر ثانیه بر واحد عرض ( ) و در کانال ۵ متری بده بین ۸/۱ لیتر بر ثانیه بر واحد عرض ( ) تا ۸/۱۱ لیتر بر ثانیه بر واحد عرض ( ) تنظیم شده است. ذرات رسوبی به گونه­ی همگن با نرخ وابسته به بده به درون کانال تغذیه شده­اند. برای اندازه­گیری سرعت، از لوله­ی پیتو و برای اندازه­گیری عمق از عمق سنج نقطه­ای یا قلابی با دقت استفاده شده و هر آزمایش سه تا چهار بار تکرار و داده­برداری انجام گرفته است. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که از مقایسه با آب زلال، رسوبات معلق سبب کاهش ضریب تخلیه می شوند که این اثر روی ضریب تخلیه، در بده­های کم­تر و شیب کم تر، نمایان تر بوده و مستقل از نوع سرریز به کار گرفته شده است. همچنین بر اساس داده­ها و نتایج به دست آمده، روابطی به روش همبندی برای ضرایب تخلیه­ی سرریزهای به کار رفته در این آزمایش پیشنهاد گردیده است که امکان محاسبه­ی ضریب تخلیه در حالت آب حاوی رسوبات را با استفاده از ضریب تخلیه در حالت آب خالص دارا می باشد.

کلیدواژه ها:

Discharge Coefficient ، V- Notch Weir ، Rectangular Weir ، Ogee weir ، Overflow Weir and ، ضریب تخلیه ، سرریز مثلثی ، سرریز مستطیلی ، سرریز اوجی ، سرریز روگذر و کانال باز