تحلیلی بر کشاورزی خوزستان از نگاه مدیریت مصرف آب

توانایی بالای استان خوزستان در تولید ۱۳۷ نوع محصول در بخش کشاورزی (۵/۱۳ درصد تولیدات کشور) که ۹۰ درصد آن وابسته به وجود آب­های سطحی است، لزوم مدیریت پایدار سرزمین در این استان را بیش از پیش آشکار می­سازد. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیلی بر وضعیت بخش کشاورزی استان خوزستان از دیدگاه مصرف آب به بررسی روند تغییرات سطح کشت، تولید و مصرف آب محصولات کشاورزی استان، از سال آبی۷۰-۱۳۶۹ تا ۹۵-۹۴، پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان داد  علی­رغم رخداد  خشکسالی­ها طی سال­های ۱۳۸۶-۱۳۹۵، کشت محصولات زراعی استان به بیش از دو برابر افزایش یافته است. در الگوی کشت کنونی، گندم و نیشکر به ترتیب با ۴۸ و ۱۱ درصد بیشترین سطح اراضی تحت کشت را داشتند. سطح کشت نیشکر به عنوان محصولی آب­بر (۳۶۰۰۰ مترمکعب در هکتار) از ۶۰۹۴۶ هکتار در سال آبی ۸۷-۸۶، به ۱۰۷۱۴۲ هکتار در سال ۹۵-۹۴ رسید که حدود ۹۰ درصد آن مربوط به حوضه کارون بود. کشت محصولات اقتصادی و کم­آبخواه، ارزش­گذاری آب و توجه به اقتصاد تخریب سرزمین، ارائه الگوی کشت مناسب، تدوین اطلس آبی استان، ارتقای دانش کشاورزی و فرهنگ­سازی، تخصیص یارانه بر نهاده های کشاورزی، زهکشی اراضی کشاورزی و نمک­زدایی، سیاست­گذاری خرید محصولات کشاورزی بر اساس کیفیت محصول، کشت گلخانه­ای، استفاده از سامانه های نوین آبیاری و انتقال کشت بهاره به زمستانه از جمله راهکار­هایی هستند که می­توانند در جهت کاهش مصرف و افزایش بهره­وری آب در استان مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه ها:

مصرف آب ، آب های سطحی ، سطح کشت محصولات زراعی ، محصولات آب بر