رابطه سیستم های مغزی / رفتاری، تکانشگری و کاهش اهمیت تاخیری با رفتارهای پرخطر در نوجوانان: نقش واسطه ای اختلال در تنظیم هیجان

نوجوانی دوره ای از تحول اساسی در رشد عاطفی، اجتماعی، عصبی و شناختی است که با افزایش آسیب پذیری در برابر صدماتی مانند تصادفات رانندگی، جرایم خشونت آمیز، اعتیاد و روابط جنسی همراه است. بر این اساس هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای اختلال در تنظیم هیجان در رابطه با سیستم های مغزی / رفتاری، تکانشگری و کاهش اهمیت تاخیری در رفتارهای پرخطر دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم بود. تعداد ۳۲۱ نفر از دانش آموزان دختر و پسر به شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. مقیاس های به کار برده در این پژوهش شامل مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی علی زاده محمدی (۱۳۸۷)، مقیاس سیستم فعال سازی رفتاری/ بازداری رفتاری کارور و وایت (۱۹۹۴)؛ مقیاس تکانشگری لینام (۲۰۱۳)؛ مقیاس انتخاب پولی کیربی و همکاران (۱۹۹۹) و مقیاس اختلال در تنظیم هیجان گراتز و رومر (۲۰۰۴) بود. تحلیل داده ها به روش همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای AMOS نسخه ۲۴ و SPSS نسخه ۲۳ انجام گردید. سیستم فعال سازی/بازداری رفتاری و اختلال در تنظیم هیجان بر رفتارهای پرخطر اثر مستقیم داشت. اختلال در تنظیم هیجان در رابطه سیستم فعال سازی/بازداری رفتاری و تکانشگری بر رفتارهای پرخطر اثر غیرمستقیم داشت. بر اساس نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر می توان گفت جهت کاهش شیوه رفتارهای پرخطر باید به تنظیم هیجانی، سیستم مغزی / رفتاری و تکانشگری توجه گردد. این یافته ها می تواند دستاوردهای کاربردی در سبک تربیتی نوجوانان داشته باشد.

کلیدواژه ها:

اختلال در تنظیم هیجان ، سیستم های مغزی / رفتاری ، تکانشگری ، کاهش اهمیت تاخیری ، رفتارهای پرخطر