بررسی سیر تحولات تاریخی تقسیمات کشوری در ایران جهت کاربست در منطقه بندی معاصر

با تامل در وضعیت موجود تقسیمات کشوری ایران که از طرفی متاثر از عدم هماهنگی میان بخشهای مرتبط با موضوع و از طرفی دیگر عدم رعایت شاخص ها باعث ایجاد ناهماهنگی و بهره برداری سیاسی برخی افراد و ذی نفعان گردیده است و همچنین با توجه به این ناهماهنگیها و توزیع نامناسب در تقسیمات کشوری اصلاح این نابسامانی ها سبب افزایش همبستگی و اقتدار ملی»، «پیوند میان فرهنگ ها افزایش بهره وری گسترش عدالت اجتماعی کارایی و بازده اقتصادی رفع فقر و محرومیت»، «برقراری تعادل و توازن در تمامی مناطق جغرافیایی و ایجاد پیوندهای اقتصادی درون و برون منطقه ای است که می توان از جمله کارد کردهای تقسیمات نیز دانست پس میتوان نتیجه گرفت که تقسیمات کشوری به دنبال ایجاد یک توسعه متوازن در سطح سرزمین است. توسعه ای که از طریق ارائه بهینه خدمات باعث کاهش نابرابریها و ایجاد یک عدالت جغرافیایی در سطح سرزمین شود و عدم رعایت کار کردها اهداف اصول معیار ،مولفه شاخصهای آن سبب بروز مشکلاتی از جمله دوگانگی های فرهنگی اجتماعی، عدم بهره وری های اقتصادی فقر و محرومیت عدم امکانات مناسب و روبه رو میشود که این دوگانگی ها به مردم همان منطقه تحمیل میگردد. در این راستا تقسیمات کشوری از مهمترین مسائلی است که به منظور مدیریت سرزمین و انجام هرگونه برنامه ریزی در سطح کشور و یا نواحی به منظور کاهش نابرابریها و توسعه متوازن همه نواحی یک استان صورت می گیرد و کارآمدی آن زمانی محقق میشود که بتواند بستر مناسبی برای رشد و توسعه متوازن همه نواحی را فراهم کند. حال سوالی مطرح می شود که سیر تحولات تاریخی تقسیمات کشوری در ایران به چه شکل بوده است. دانش به این موضوع میتواند این امکان را به برنامه ریزان کشور بدهد تا تصمیمات بهتری در حوزه برنامه ریزی منطقه ای اتخاذ کنند. پس پژوهش حاضر با روش مطالعات تطبیقی به کمک ابزاری چون کتابخانه ای شامل مقالات کتابها و.... با یک رویکر کیفی به حل مسئله پرداخته است. بدین گونه که ابتدا سیر تحولات تاریخی هر دوره به صورت جداگانه استخراج و مورد بررسی قرار گرفته سپس مقایسه ای (تطبیق) میان این تحولات در ادوار مختلف صورت گرفته که در نهایت منجر به استخراج مواردی شد که میبایست در حوزه برنامه ریزی منطقه ای مورد توجه قرار بگیرند به دنبال بازخوانی سیر تحولات تاریخی تقسیمات کشوری در ایران برای برون رفت از آسیب های پیش آمده جهت کاربست در منطقه بندی معاصر است. حال با توجه هدف موضوع مورد پژوهش این نتیجه حاصل شد که در منطقه بندی معاصر لازم است به مواردی همچون عدم تک بعدی بودن شاخصها شکل گیری واحدهای سیاسی، داشتن سلسله مراتب چند سطحی همگنی جغرافیایی مورد توجه قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

تقسیمات کشوری تاریخ تقسیمات کشوری ایران ، منطقه بندی