خیزش زنان در اغتشاشات ۱۴۰۱: تحلیلی مبتنی برنظریه های آصف بیات

خیزش اجتماعی و جنبش اجتماعی دو مفهوم نزدیک به هم میباشد اما تفاوت هایی بین این دو مفهوم وجود دارد. درواقع یکی از مسیرهای ادامه حیات خیزش های اجتماعی، تبدیل شدن آن به جنبش اجتماعی است. از سویی دیگر برخی پژوهشگران معتقد به نوعی رفتار اجتماعی هستند که لفظ جنبش اجتماعی بر آن اطلاق نمیشود. آصف بیات یکی از این پژوهشگران است که اعتقاد دارد برای تجزیه وتحلیل رخدادهای کشورهای جهان سوم ، به خصوص خاورمیانه ، باید از ابزار تحلیلی دیگری به نام ناجنبش اجتماعی استفاده کرد. لذا در پژوهش حاضر با نگاهی تحلیلی مبتنی بر نظریات مختلف جنبش های اجتماعی، با تمرکز بر «نظریه های آصف بیات» به خیزش زنان در اغتشاشات ۱۴۰۱ پرداخته شده است. برای این منظور ابتدا مفاهیمی از نظریه های سیاست های خیابانی، پیشروی آرام و نظریه ناجنبش اجتماعی آصف بیات بیان شده است. در ادامه این فرضیه مطرح شده که در بازه زمانی اغتشاشات ۴۰۱؛ توامان دو نوع خیزش از سوی جامعه زنان در ایران در حال رخ دادن بوده است. سپس بر اساس مفاهیم موجود در نظریه های بیات و انطباق مصادیق و حوادث آن برهه زمانی بر هریک از خیزش های مذکور؛ نشان داده شده که یکی از خیزش ها نوعی جنبش اجتماعی و دیگری از مصادیق یک ناجنبش اجتماعی بوده است. در نهایت چنین نتیجه گیری شده است که برای درک و تحلیل درست وقایع پائیز ۴۰۱ لازم است تا با یک رویکرد ترکیبی (تحلیل همزمان از منظر جنبش اجتماعی و ناجنبش اجتماعی) به وقایع آن زمان نگریسته شود.

کلیدواژه ها:

اغتشاشات ۱۴۰۱ ایران ، سیاست های خیابانی ، نظریه پیشروی آرام ، آصف بیات ، جنبش و ناجنبش اجتماعی