تاب آوری کاربری های آموزشی با رویکرد برنامه ریزی کاربری زمین جهت کاهش خطرپذیری در برابر زلزله (موردمطالعه: کلانشهر تبریز)

ساختمان کاربری های آموزشی (مدارس) طبق گروه بندی ساختمانها برحسب اهمیت عملکرد در استاندارد ۲۸۰۰ جزء مراکز بااهمیت زیاد دسته بندی شده اند و ضریب ایمنی بالایی برای ساختمان های این کاربریها نسبت به سایر ساختمانها اعمال شده است. از سوی دیگر تقویت و تابآورسازی ساختمان های مدارس در برابر زلزله، بخشی از سیاست دبیرخانه ملی کاهش بلایای طبیعی برای کاهش اثرات بلایا هم محسوب می شود. یکی از جنبه های موثر افزایش تاب آوری کاربری های آموزشی مانند دیگر کاربری های ویژه شهری در برابر زلزله، برنامه ریزی کاربری زمین شهری است. بررسی میزان آسیب ناشی از زلزله در شهرها، در بسیاری از موارد نشان داده است که درصد بالایی از آسیب ها و صدمات را میتوان در وضعیت نامطلوب برنامه ریزی و سهل انگاری در رعایت استانداردهای ایمنی سازهها و فقدان اصول برنامه ریزی کاربری زمین جستجو کرد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و از روش توصیفی - تحلیلی جهت بررسی دادهها بهره گرفتهشده است. در تجزیه وتحلیل داده ها ابتدا شاخص های تاثیرگذار بر تاب آوری کاربری های آموزشی (مقطع متوسطه) کلانشهر تبریز با استناد به منابع مربوط شناسایی و بومی سازی شدند، سپس با توجه به مدل مفهومی پژوهش، از بین آنها ۵ شاخص، فاصله کاربری های آموزشی از خطوط گسل، سازگاری آنها با کاربری های همجوار، کیفیت ابنیه و مجاورتشان با فضاهای باز و دسترسی شان به راه های ارتباطی اصلی در محیط GIS ، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت که در این راستا، تدوین قوانین جهت تقویت و بازسازی کاربری های آموزشی که دارای آسیب پذیری بالایی هستند، اولویت بندی مناطق شهری بر اساس میزان خسارت محتمل و سنجش آسیب پذیری کاربری های آموزشی به منظور اجرای برنامه های افزایش تاب آوری، حمایت از مطالعات و پژوهش های کاربردی به منظور تحلیل خطرات و تعیین خسارات زلزله بر کاربری های آموزشی و جلوگیری از توسعه کاربری های آموزشی در حریم گسل و ... ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

تاب آوری ، کاربری آموزشی ، زلزله ، خطرپذیری ، GIS ، تبریز